Η ιλαρή τραγωδία «Κεκλεισμένων των Θυρών» (Huis Clos) του Ζαν Πωλ Σαρτρ, σταθμός του υπαρξιστικού θεάτρου, παρουσιάζεται στο Θέατρο ΠΚ από το Σάββατο 18 Φεβρουαρίου. Πρόκειται για μια σύγχρονη προσέγγιση του έργου, που όμως διατηρεί τη διαχρονικότητα της φιλοσοφίας του Σαρτρ αναδεικνύοντας τα νοήματα του κειμένου και τους υπαινιγμούς του συγγραφέα.
Οι τρεις βασικοί χαρακτήρες του έργου (Γκαρσέν, Ινές, Εστέλ) συναντιούνται μετά θάνατον, άγνωστοι μεταξύ τους, εγκλωβισμένοι σε έναν χώρο απροσδιόριστο, κατά τ’ άλλα οικείο, για να αναμετρηθούν με το παρελθόν τους, να ομολογήσουν πως έχουν υπάρξει θύτες και θύματα την ίδια στιγμή, και τελικά να διαπιστώσουν πως θα είναι έρμαια της μεταξύ τους αλληλεπίδρασης εις το διηνεκές.
Με αυτόν το τρόπο ο Σαρτρ επιθυμεί να φέρει στο φως το θέμα των προσωπικών επιλογών και τη χάραξη μιας ηθικής που συμφωνεί με αυτές, όσο ο άνθρωπος ζει και έχει τη δυνατότητα να πλάθει την πραγματικότητά του. Θίγει το θέμα του “καθωσπρεπισμού” και της υποκρισίας, αλλά συγχρόνως και τις επιπτώσεις που προκαλεί η αλήθεια. Ανοίγει επί σκηνής έναν διάλογο αντικρουόμενων θέσεων που οδηγεί τους χαρακτήρες του έργου σε “αδιέξοδο”, προσκαλώντας έτσι τους θεατές να πάρουν θέση σε σχέση με τα “αδιέξοδα” της δικής τους ζωής κάνοντας τις επιλογές τους πράξη στο παρόν.
Σχετικά με το έργο και τον συγγραφέα:
Το «Κεκλεισμένων των Θυρών» (Huis Clos), το πιο πολυπαιγμένο θεατρικό έργο του Ζαν Πωλ Σαρτρ, το οποίο γράφτηκε και πρωτοπαίχτηκε το 1944, παραμένει χαρακτηριστικά επίκαιρο λόγω του θεματικού του άξονα σχετικά με τη γνώση του εαυτού μέσω του άλλου. Είναι το έργο από το οποίο προέκυψε η περίφημη ρήση «η κόλαση είναι οι άλλοι», καθώς οι ήρωες του περνούν από το ασυνείδητο στο συνειδητό. Πρόκειται για ένα κείμενο αλληγορικό, με έντονη θεατρικότητα που κάνει τις λέξεις να ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια του θεατή. Ο τίτλος του έργου επίσης συμβάλει σε αυτό, υπονοώντας «δίκη», «συνωμοσία», «προσωπική υπόθεση» και μέσω αυτού του πλαισίου κάνει τους χαρακτήρες του έργου πομπούς του νοήματος και της φιλοσοφίας του.
Ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ (Jean-Paul Sartre, 1905 – 1980), Γάλλος φιλόσοφος, υπήρξε ο κυριότερος εκπρόσωπος του φιλοσοφικού υπαρξισμού. Ως λογοτέχνης, κριτικός, και πολιτικός ακτιβιστής θεωρούσε ότι οι διανοούμενοι πρέπει να παίζουν ενεργό ρόλο στην κοινωνία, έμπρακτα πέρα από κράτη ή καθεστώτα, και στήριξε τις πολιτικές του επιλογές με τη ζωή του και το έργο του. Η σύγκρουση με το κατεστημένο, η αναζήτηση του αυθεντικού τρόπου του υπάρχειν και η ιδέα της ελευθερίας αποτέλεσε την κύρια θεματολογία στο φιλοσοφικό του έργο του Σαρτρ.
Ο Σαρτρ είναι επίσης γνωστός για την ανοικτή σχέση του με την διάσημη θεωρητικό του φεμινισμού Σιμόν ντε Μποβουάρ και οι δύο μαζί αμφισβήτησαν τις κοινωνικές και πολιτισμικές συμβάσεις του περιβάλλοντος τους (μεγαλοαστικό και ρηχό, “μπουρζουά”). Το 1964 τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας, το οποίο και αρνήθηκε να παραλάβει, αναφέροντας πως “ένας συγγραφέας δεν πρέπει να επιτρέψει στον εαυτό του να μετατραπεί σε θεσμό”, παραμένοντας έτσι συνεπής στις απόψεις του και τη φιλοσοφική του στάση.
