Ο βαφτιστικός

Η οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, σε σκηνοθεσία Σίμου Κακάλα επιστρέφει για λίγες παραστάσεις

 

Μια από τις  επιτυχίες της περασμένης σεζόν, «Ο Βαφτιστικός» του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, αναβιώνει φέτος στην Εθνική Λυρική Σκηνή, από τις 21 Οκτωβρίου και για επτά μόνο παραστάσεις στο Θέατρο Ολύμπια. Την σκηνοθεσία υπογράφει ο θεατρικός σκηνοθέτης Σίμος Κακάλας, ο οποίος έμεινε πιστός στην εποχή του έργου, ακλουθώντας μια κλασική ανάγνωση, μέσα όμως από την προσωπική του σκηνοθετική γραφή.

Ο μελωδικός πλούτος, το χιούμορ του κειμένου και ο τρόπος που το έργο απέδωσε μια ολόκληρη εποχή, είναι τα βασικά στοιχεία που συνετέλεσαν στη διαχρονική δημοφιλία του Βαφτιστικού. Ο Σακελλαρίδης, κατάφερε να συνδυάσει ένα κείμενο με ενδιαφέρουσα πλοκή και συνεχείς ανατροπές κωμικού χαρακτήρα, με μια μουσική κεφάτη και μελωδική. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο, το γεγονός ότι πολλά από τα τραγούδια του έργου, όπως τα “Στο στόμα, στο στόμα”, “Τον καιρό εκείνο τον παλιό”, Ψηλά στο μέτωπο”, “Η καρδιά μου πονεί για σας” κ.α. εκδόθηκαν αυτοτελώς και αποτέλεσαν μεγάλες επιτυχίες της εποχής.

Διαβάστε τη συνέντευξη του Σίμου Κακάλα στην Αργυρώ Μποζώνη

 

Η πρόζα και οι στίχοι των τραγουδιών είναι του ίδιου του Σακελλαρίδη. Η υπόθεση αφηγείται μια σειρά παρεξηγήσεων που προκύπτουν όταν ο Πέτρος Χαρμίδης, στρατιώτης στο μέτωπο και σύζυγος της Κικής, αποφασίζει να υποδυθεί τον βαφτιστικό της Βιβίκας, -τον οποίο εκείνη έχει να δει χρόνια και δεν θυμάται. Με αυτή την ιδιότητα την επισκέπτεται στο σπίτι της, όπου μένει με τον σύζυγο της Ζαχαρούλη και στο οποίο φιλοξενείται, από σύμπτωση, η Κική.

Η σκηνοθεσία του Σίμου Κακάλα αναδεικνύει ιδιαιτέρως τον κωμικό χαρακτήρα του έργου, κρατώντας μια κλασική γραμμή εμπλουτισμένη με στοιχεία από την προσωπική θεατρική γλώσσα του σκηνοθέτη. Στην αναβίωση της εποχής του έργου έχουν συμβάλει ο Αντώνης Δαγκλίδης με τοσκηνικό του -μια μεγαλοαστική βίλα στην Κηφισιά-, η Κλαιρ Μπρέισουελ με τα κοστούμια εποχής, οι φωτισμοί του Περικλή Μαθιέλλη, οι βιντεοπροβολές του Στάθη Μητσιού και η χορογραφία της Ιρίνας Ακριώτη-Κολιουμπάκινα.

Ο βαφτιστικός

Ο Βαφτιστικός εντάσσεται απόλυτα στην πρώτη δημιουργική περίοδο του Σακελλαρίδη, που χαρακτηρίζεται από την υπαγωγή του στα βιεννέζικα πρότυπα οπερετικής δημιουργίας. Η δημοφιλία του Βαφτιστικού αποτυπώνεται στις εκατοντάδες παραστάσεις που έχουν δοθεί μέσα στον ένα αιώνα ζωής του. Το έργο καταγράφηκε άμεσα στον σύγχρονο Ελληνικό πολιτισμό ως αναμφισβήτητο κομμάτι της αστικής κουλτούρας. Στη συνέχεια, όπως είχαν προβλέψει έγκαιρα οι χρονογράφοι και οι κριτικοί της εποχής του, πέρασε πολύ σύντομα από τη σκηνή του θεάτρου στο αστικό σαλόνι και το μικροαστικό ταβερνείο, όπου αυτονομημένα από το έργο, τα μουσικά νούμερα έκαναν τεράστια καριέρα, εντάσσοντας τον Βαφτιστικό, ήδη από την εποχή του, στο πεδίο της λαϊκής κουλτούρας.

Ο «Βαφτιστικός» με μια ματιά

Θεόφραστος Σακελλαρίδης (1883-1950)
Ο βαφτιστικός
Οπερέτα σε τρεις πράξεις
Πρόζα και στίχοι του συνθέτη
Πρώτη παρουσίαση Αθήνα, Θέατρο Παπαϊωάννου, 18 Ιουλίου 1918
Πρώτη παρουσίαση από την ΕΛΣ Αθήνα, Θερινό Θέατρο Λεωφόρου Αλεξάνδρας, 19 Ιουλίου 1946

Ο συνθέτης / Ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1883. Ήταν γιος του μελοποιού και ιεροψάλτη Ιωάννη Σακελλαρίδη, ο οποίος πιθανότατα τον μύησε στη μουσική. Σπουδές στην Αθήνα δεν έχουν επιβεβαιωθεί. Ο ίδιος ο συνθέτης αναφέρει ότι μελέτησε μουσική σε Γερμανία και Ιταλία. Γνωστός κυρίως για τις δεκάδες οπερέτες του, ανάμεσα στις οποίες ο δημοφιλέστατος Βαφτιστικός (1918), ο Σακελλαρίδης συνέθεσε επίσης όπερες, όπως η Περουζέ (1911), σκηνική μουσική, όπως λ.χ. για τις Εκκλησιάζουσες (1904), μουσική για επιθεωρήσεις, ανάμεσα στις οποίες για τα περίφημα Παναθήναια, μουσική για ταινίες του βωβού κινηματογράφου, τραγούδια, όπως επίσης έργα ενόργανης μουσικής. Πέθανε το 1950 σε ένδεια, από καρκίνο του ήπατος.

Το έργο / Η τρίπρακτη οπερέτα Ο βαφτιστικός αποτελεί μεταφορά στην ελληνική πραγματικότητα της γαλλικής φάρσας των Μωρίς Εννεκέν [Maurice Hennequin], Πιερ Βεμπέρ [Pierre Veber] και Ανρί ντε Γκορς [Henry de Gorsse] Η κυρία και ο βαφτιστικός της [Madame et son filleul], η οποία είχε πρωτοπαρουσιαστεί στο θέατρο του Παλαί Ρουαγιάλ στο Παρίσι στις 12 Σεπτεμβρίου 1916. Με τον τίτλο Ο βαφτιστικός της κυρίας παρουσιάστηκε το 1917 στην Αθήνα με πρωταγωνιστές την Κυβέλη και τον Αιμίλιο Βεάκη.

Πρεμιέρες / Ο Βαφτιστικός πρωτοπαρουσιάστηκε στις 18 Ιουλίου 1918 από το θίασο του Γιάννη Παπαϊωάννου στο θέατρό του στη συμβολή των οδών Πατησίων και Καποδιστρίου (μετέπειτα θέατρο «Μπουρνέλλη»). Πρωταγωνιστούσαν ο ίδιος ο Παπαϊωάννου, η Μελπομένη Κολυβά, η Αφροδίτη Λαουτάρη, ο Σπύρος Μηλιάδης και o Ουμπέρτο Μπεντιβόλιο.

Από την Εθνική Λυρική Σκηνή η οπερέτα παραστάθηκε για πρώτη φορά στις 19 Ιουλίου 1946 στο Θερινό Θέατρο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας με βασικούς ερμηνευτές την Ανθή Ζαχαράτου και τον Πέτρο Επιτροπάκη. Την ορχήστρα διηύθυνε ο Βάλτερ Πφέφερ, ενώ η σκηνοθεσία ήταν του Κλέωνα Τριανταφύλλου. Έκτοτε, ο Βαφτιστικός παραμένει η δημοφιλέστερη ελληνική οπερέτα στο δραματολόγιο της ΕΛΣ. Αξίζει να σημειωθεί, ότι κατά την καλλιτεχνική περίοδο 1958/9 για νέα παραγωγή του έργου σκηνικά και κοστούμια σχεδίασε ο ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης.

Σύνοψη
A
’ Πράξη / Το ζεύγος Ζαχαρούλη που ζει στην Αθήνα γιορτάζει τη δεύτερη επέτειο των γάμων του. Ο Ζαχαρούλης, επιστρατευμένος λόγω του πολέμου, έχει κατορθώσει να βγει βοηθητικός και να τοποθετηθεί στο τάγμα αυτοκινήτων.

Συζητώντας με τους προσκεκλημένους του στη βεράντα του σπιτιού, ο Ζαχαρούλης διηγείται ότι η γυναίκα του, Βιβίκα, όταν ήταν ακόμα παιδί είχε βαπτίσει στη Λιβαδειά κάποιον Μάρκο Κορτάση και πως ο βαφτιστικός της αυτός βρίσκεται τώρα στρατιώτης στο μέτωπο. Έρχεται η Βιβίκα, η οποία ευχαριστεί τους καλεσμένους για τις ευχές τους. Το ζεύγος Ζαχαρούλη μένει για λίγο μόνο. Φτάνει από το ραφείο η νέα στολή του Ζαχαρούλη, που γίνεται αφορμή ενός καβγά, κατά τον οποίο η Βιβίκα κατηγορεί τον άντρα της ότι είναι δειλός. Παράλληλα, υπερηφανεύεται για τον βαφτιστικό της, που βρίσκεται στο μέτωπο και πολεμά σαν ήρωας. Πάνω στην ώρα φτάνει ένας αρχιτέκτονας, ο κύριος Μαρτής, τον οποίο είχε ζητήσει η Βιβίκα για ορισμένες εργασίες. Η άφιξή του αποτελεί αφορμή για περαιτέρω προστριβές, καθώς αποκαλύπτεται κάποια ερωτική αταξία του Ζαχαρούλη.

Καταφθάνει ένας στρατιώτης, ο οποίος συστήνεται ως Μάρκος Κορτάσης, μάγειρας του 4ου λόχου του 61ου Συντάγματος. Η Βιβίκα ενθουσιάζεται, ενώ ο Ζαχαρούλης ανησυχεί. Ο Κορτάσης διηγείται στους καλεσμένους τις μάχες του στο μέτωπο. Η Βιβίκα δεν του προτείνει μονάχα να φρεσκαριστεί καθώς δείχνει ταλαιπωρημένος από τις κακουχίες, αλλά του προσφέρει επίσης τη νέα στολή του Ζαχαρούλη. Συναντά τον Μαρτή και από τη συζήτησή τους μαθαίνουμε ότι ο υποτιθέμενος Κορτάσης είναι στην πραγματικότητα ο Πέτρος Χαρμίδης, αρχιτέκτονας από το Αίγιο και παντρεμένος. Είναι φίλος του πραγματικού Κορτάση, που καθώς είναι αγράμματος, παρακαλούσε αυτόν να απαντά στα γράμματα που του έστελνε η νονά του. Βλέποντας σε μία φωτογραφία την όμορφη Βιβίκα ο Χαρμίδης αποφάσισε να εκμεταλλευτεί το γεγονός. Με την άδεια του Κορτάση πήρε το βιβλιάριό του και μία φωτογραφία της νονάς και παρουσιάστηκε μπροστά της ως βαφτιστικός της. Στη συνέχεια ο Μαρτής διηγείται στον Χαρμίδη τις γκρίνιες του ζεύγους Ζαχαρούλη.

Στο σπίτι του ζεύγους Ζαχαρούλη φτάνει η Κική, φίλη της Βιβίκας από το Αίγιο. Έρχεται να παρακαλέσει τη Βιβίκα να ζητήσει από το θείο της, που είναι συνταγματάρχης, να δοθεί άδεια στον άντρα της. Άντρας της είναι ο Πέτρος Χαρμίδης. Η Βιβίκα ενθουσιάζεται που τη βλέπει μετά από τόσο καιρό και προσφέρεται να την φιλοξενήσει στο σπίτι της.

Μόλις φεύγει η Κική έρχεται ο Χαρμίδης, φορώντας την εντυπωσιακή στολή του Ζαχαρούλη: καθαρός, ξυρισμένος, γοητευτικός, φλερτάρει τη Βιβίκα και, τελικά, της εξομολογείται τον έρωτά του. Την ώρα που τη φιλά εμφανίζεται ο συνταγματάρχης, θείος της Βιβίκας. Εκείνη τα χάνει και για να δικαιολογηθεί παρουσιάζει τον Χαρμίδη ως σύζυγό της και τον Ζαχαρούλη ως βαφτιστικό. Ο συνταγματάρχης, που δεν είχε τύχει ποτέ να γνωρίσει τον πραγματικό σύζυγο δεν έχει λόγο να αμφιβάλλει. Μία ορχήστρα Tσιγγάνων διασκεδάζει την ομήγυρη. Ο Ζαχαρούλης φεύγει και ο Χαρμίδης βρίσκει ευκαιρία να συνεχίσει το φλερτ του με την πρόθυμη Βιβίκα.

Β’ Πράξη / Ο χορός τραβά πολύ και η Βιβίκα προφασίζεται αδιαθεσία, προκειμένου να αρχίσουν σταδιακά οι καλεσμένοι να αποχωρούν. Ο Ζαχαρούλης, ως υποτιθέμενος μάγειρας του λόχου αποσύρεται στην κουζίνα και η Βιβίκα μένει και πάλι μόνη με τον αγαπημένο «βαφτιστικό» της.

Στο τραπέζι ο συνταγματάρχης διηγείται ότι ερχόμενος από την Πάτρα γνώρισε μία πολύ χαριτωμένη κυρία. Στην κουβέντα αποκαλύπτεται ότι η όμορφη ύπαρξη ήταν η Κική Χαρμίδη.

Μετά το γεύμα η Κική συναντά τον συνταγματάρχη και τον παρακαλεί για την άδεια του συζύγου της. Η ορχήστρα των Τσιγγάνων έρχεται να πληρωθεί και ο συνταγματάρχης βρίσκει την ευκαιρία να συστήσει στην Κική τον υποτιθέμενο σύζυγο της Βιβίκας, που φυσικά δεν είναι άλλος από τον πραγματικό σύζυγο της Κικής. Οι δύο γυναίκες λιποθυμούν, ενώ ο Ζαχαρούλης πέφτει στην αγκαλιά του συνταγματάρχη, που είχε ανακοινώσει ότι θέλει να τον πάρει μαζί του στο μέτωπο.

Γ’ Πράξη / Στην οικία του Ζαχαρούλη φτάνει ένας ακόμα απρόσκλητος επισκέπτης. Είναι ο πραγματικός βαφτιστικός της Βιβίκας, ο Κορτάσης, που έρχεται να πάρει από τον Χαρμίδη το βιβλιάριό του. Φυσικά δρα ως καταλύτης. Οι παρεξηγήσεις αυξάνονται, αλλά ο Ζαχαρούλης και ο Χαρμίδης κατανοούν πως μόνον εάν συμφιλιωθούν θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις γυναίκες τους, που έχουν εξαγριωθεί με όσα αποκαλύπτονται. Έτσι, δίδονται οι απαραίτητες εξηγήσεις και όλα έχουν αίσιο τέλος.

Συντελεστές

Μουσική διεύθυνση: Γιώργος Αραβίδης (13, 14, 15, 18/5) – Ανδρέας Πυλαρινός (20, 21, 22/5)
Σκηνοθεσία: Σίμος Κακάλας
Σκηνικά: Αντώνης Δαγκλίδης
Κοστούμια: Κλαιρ Μπρέισουελ
Φωτισμοί: Περικλής Μαθιέλλης
Διεύθυνση Χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος
Χορογραφία: Ιρίνα Ακριώτη-Κολιουμπάκινα

Βιβίκα: Άννα Στυλιανάκη (13, 15, 20, 22/5) – Τζίνα Πούλου (14, 18, 21/5)
Κική: Διαμάντη Κριτσωτάκη (13, 15, 20, 22/5) – Δέσποινα Σκαρλάτου (14, 18, 21/5)
Χαρμίδης: Δημήτρης Πακσόγλου (13, 15, 20, 22/5) – Γιάννης Χριστόπουλος (14, 18, 21/5)
Ζαχαρούλης: Σταμάτης Μπερής
Συνταγματάρχης: Κωστής Ρασιδάκις (13, 15, 20, 22/5) – Στέφανος Κορωναίος (14, 18, 21/5)
Κορτάσης: Παύλος Μαρόπουλος (13, 15, 20, 22/5) – Αναστάσιος 21/5)
Μαρτής: Θανάσης Ευαγγέλου (13, 15, 20, 22/5) – Νίκος Τσαούσης (14,18,21/5)
Μίμης/ Ράφτης:  Εμμανουήλ Λορέντζος (13, 15, 20, 22/5) – Νίκος 21/5)
Μαγείρισσα: Αγγελική Μαρινάκη (13, 15, 20, 22/5) – Αναστασία 18, 21/5)

Μπαλέτο: Γεωργία Τρίτση, Αθηνά Βρούβα, Κατερίνα Κήκου, Δέσποινα Μπισμπίκη, Βερόνικα Παπαδημητρίου, Μπλέντι Λατίφι, Ευάγγελος Λαφάρας, Εσμεράλντο Μπίτρο, Ιλίρ Σίπρι

Με την Ορχήστρα και τη Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Εισιτήρια

Τιμές εισιτηρίων: 

5 €
- 35 €

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.