Φαντάσου τώρα πως βρίσκεσαι σε έναν ειδικά διαμορφωμένο εικαστικό περιβάλλον, όπου μέσα στον μαυρόασπρο κόσμο των σκιών, δεν ξεχωρίζεις τι είναι πραγματικό και τι φανταστικό, τι σκιά και τι σώμα. Ξέρεις ότι κάποιοι χειρίζονται αυτές τις εικόνες, αλλά δε βλέπεις τους χειριστές. Φαντάσου πως οι ζωντανές λυρικές φωνές και τα ηχοτοπία είναι κλειδιά για να κατανοήσεις κάτι βαθύτερο για τον εαυτό σου και αυτόν τον κόσμο σου.
Το Σπήλαιο σε σύλληψη-σκηνοθεσία της Έλλης Παπακωνσταντίνου διερευνά μέσα από την φιλοσοφική διάσταση της τυφλότητας, πιθανές παραλληλίες με τον σημερινό κόσμο της εικονικής πραγματικότητας και των ψευδών ειδήσεων αντλώντας από την πλατωνική αλληγορία του Σπηλαίου.
Στην Αλληγορία του “Σπηλαίου” (514 π.Χ.– 520 π.Χ.) ο Πλάτων βάζει τον Σωκράτη να περιγράφει μια ομήγυρη ανθρώπων που ζουν αλυσοδεμένοι μέσα σε ένα σπήλαιο και βλέπουν μόνο σκιές πραγμάτων, ζώων και ανθρώπων που τις παίρνουν για αληθινές. Ποιος είναι λοιπόν ο αληθινός κόσμος;
Με τους στενούς συνεργάτες και μέλη της ODC Ensemble εικαστικό Παντελή Μάκκα και μουσικοσυνθέτη Τηλέμαχο Μούσα που υπογράφουν αντίστοιχα το εικαστικό περιβάλλον και τη μουσική σύνθεση, αλλά και με την δραματουργική συνεργασία των Στέλλα Ράπτη και της Tanja Diers, η ομάδα προτείνει μια νέα όπερα που αντλεί από μια μεγάλη γκάμα επιρροών: μοτίβα παραδοσιακής ελληνικής μουσικής, μπαρόκ μουσική λουπαδόροι και θορυβικά τοπία συνυφαίνονται με τον απρόβλεπτο εικαστικό κόσμο των σκιών σε μια ποιητική εμπειρία. Οι performens, λυρικοί τραγουδιστές και χειριστές του θεάτρου σκιών στο κέντρο αυτού του έργου, μετέχουν με όλα τους τα εκφραστικά. Για το Σπήλαιο, ξένοι και Έλληνες δημιουργοί μοιράζονται τεχνικές και γνώσεις του θεάτρου σκιών και της νέας όπερας.
Με διακρίσεις στο εξωτερικό -πρόσφατα οι ΟDC βραβεύτηκαν για την παράσταση Revolt AthenΣ με το “First Prize Award BE Festival for the REP” στη Μεγάλη Βρετανία- αλλά και με σταθερή παρουσία στην Ελλάδα, η ομάδα συνεχίζει την έρευνά της στο σύγχρονο πολιτικό θέατρο.
Η παράσταση υποστηρίζεται από το Υπουργείο Πολιτισμού και αποτελεί μια διεθνή συμπαραγωγή και συνεργασία φορέων του εξωτερικού, όπως του Ευρωπαϊκού προγράμματος Creative Europe και των: Teater Nordkraft, Aalborg (Δανία), REP Theatre, Birmingham (Μεγ. Βρετανία), New Media Department, Stanford University (ΗΠΑ) και Copenhagen Operafestival (Δανία).
Η πρώτη παρουσίαση θα γίνει στο Θέατρο Τέχνης για πέντε μόνο παραστάσεις (31 Ιανουαρίου – 4 Φεβρουαρίου 2018). Το Σπήλαιο θα εξελιχθεί μέσα από διεθνή residencies και συνεργασίες σε βάθος χρόνου ενώ έχουν ήδη κλειστεί παραστάσεις στο εξωτερικό.
2 Απαντήσεις
https://sarantakos.wordpress.com/2018/02/03/meze-308/
Ένα πλατωνικό μεζεδάκι.
Η σκηνοθέτρια Έλλη Παπακωνσταντίνου παρουσιάζει αυτές τις ημέρες μια παράσταση εμπνευσμένη από την Αλληγορία του Σπηλαίου του Πλάτωνα. Στον ιστότοπο του Θεάτρου Τέχνης διαβάζουμε:
Στην Αλληγορία του “Σπηλαίου” (514 π.Χ.– 520 π.Χ.) ο Πλάτων βάζει τον Σωκράτη να περιγράφει μια ομήγυρη ανθρώπων που ζουν αλυσοδεμένοι μέσα σε ένα σπήλαιο και βλέπουν μόνο σκιές πραγμάτων, ζώων και ανθρώπων που τις παίρνουν για αληθινές.
Τι δεν πάει καλά σε αυτή την πρόταση;
Αν προσπαθήσατε να βρείτε γλωσσικό πρόβλημα, δεν υπάρχει. Το λάθος δεν είναι γλωσσικό, είναι πραγματολογικό: οι χρονολογίες μέσα σε παρένθεση, 514 π.Χ. – 520 π.Χ.
Τι χρονολογία είναι αυτή; Τότε γράφτηκε η Πολιτεία; Μέσα σε μια εξαετία; Και πώς το χρονολογήσαμε; Κι έπειτα, ο Πλάτωνας έζησε κυρίως τον 4ο αιώνα, από το 427 ως το 347, όχι στον 6ο, και σε κάθε περίπτωση τα χρονολογικά διαστήματα δηλώνονται με το παλαιότερο πρώτα, άρα θα έπρεπε να είναι 520 – 514 π.Χ.
Στην πραγματικότητα, το «514 π.Χ. – 520 π.Χ.» είναι ένα ανύπαρκτο, φανταστικό χρονικό διάστημα, που γεννήθηκε από την ασχετοσύνη των υπεύθυνων της παράστασης.
Δηλαδή, είναι μάλλον βέβαιο ότι εκείνος που ανέλαβε να γράψει το δελτίο τύπου, άνοιξε την αγγλική Βικιπαίδεια και διάβασε:
The Allegory of the Cave, or Plato’s Cave, was presented by the Greek philosopher Plato in his work Republic (514a–520a) to compare «the effect of education (παιδεία) and the lack of it on our nature«.
Αυτό το (514a–520a) μέσα στις παρενθέσεις είναι η παραπομπή στη στερεότυπη έκδοση του Πλάτωνα, που έγινε το 1578 από τον Henri Estienne στη Γενεύη -παραπομπές Στεφάνου τις έλεγαν θαρρώ. Κάθε σελίδα της έκδοσης του Estienne χωρίζεται σε πέντε μέρη, από a έως e, και παρόλο που έχουν περάσει 440 χρόνια από τότε, όλοι οι φιλόλογοι και οι μελετητές του Πλάτωνα εξακολουθούν να χρησιμοποιούν τον Ετιέν όταν θελουν να παραπέμψουν σε κάποιο συγκεκριμένο σημείο του πλατωνικού έργου. Η αλληγορία του σπηλαίου, λοιπόν, βρίσκεται στις σελίδες 514 έως 52ο του Estienne και η παραπομπή της είναι 514a-520a.
Ο άσχετος που ανελαβε να συντάξει το δελτίο τύπου, άνοιξε τη Βικιπαίδεια, είδε το 514a-520a, προσπερασε αγέρωχα τα «a», θεώρησε ότι έχει να κάνει με χρονολογίες, και επειδή ήξερε πως ο Πλάτωνας έζησε προ Χριστού κόλλησε κι ένα π.Χ.!
Δεν καταλαβαίνουν ότι τέτοια προχειρότητα προσβάλλει όχι μόνο το κοινό τους αλλά και την ιστορία του Θεάτρου Τέχνης και τη μνήμη του Κάρολου Κουν;
Δεν είναι μόνο αυτά που αναφέρονται στο παλαιότερο σχόλιο. “…μόνο σκιές πραγμάτων, ζώων και ανθρώπων που τις παίρνουν για αληθινές” γιατί να μην είναι αληθινή μια σκιά; Αυτό που ήθελαν να γράψουν είναι ότι οι έγκλειστοι μπερδεύουν τις σκιές για τα πράγματα που αναπαρίστανται, έχουμε δηλαδή τη διατύπωση της θεωρίας του Πλάτωνα περί της οντολογικής απόστασης του μιμήματος από το πρότυπο (που φυσικά απαντάται και αλλού): αυτά που οι πολλοί πιστεύουν ως αληθινά δεν είναι παρά κακέκτυπα μιας Ιδέας που απέχει τρία (3) οντολογικά επίπεδα από το μίμημα/φαινόμενο. Γενικά, η ανάγνωση της αλληγορίας είναι στην καλύτερη περίπτωση επιδερμική, δεν εκτιμάται πραγματικά η σημασία, η πολυπλοκότητα και οι προεκτάσεις της, αλλά χρησιμεύει απλά ως τραμπολίνο για τις αγχωμένες ανοησίες της πλουσιοπάροχα επιδοτούμενης καλλιτέχνιδος. Εύγε Ληδία!