Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος και το Exile Room παρουσιάζουν μια εβδομάδα ντοκιμαντέρ αφιερωμένη στο εμμονοληπτικό σύμπαν της καλλιτεχνικής δημιουργίας, από τις 5 ως τις 11 Φεβρουαρίου με μια σειρά από πολυβραβευμένους σκηνοθέτες που μας υποδέχονται σε ευρύχωρα στούντιο και μικροσκοπικά ατελιέ, επιχειρώντας να καταγράψουν τη φευγαλέα φύση του ταλέντου. Από τις γενναίες πινελιές ενός αντισυμβατικού ζωγράφου μέχρι τις απόκρυφες συνήθειες μιας μυστηριώδους φωτογράφου, το αφιέρωμα «Art & Docs: Επίμονα Ταλέντα» αποτελεί μια σαγηνευτική κινηματογραφική βόλτα στο τρενάκι του ιλίγγου που λέγεται οπτικές τέχνες, με συχνές στάσεις στην εγωπάθεια, τη φήμη, την αιώνια χίμαιρα της έμπνευσης αλλά και την απόλυτη μεγαλοπρέπεια. Ταινία έναρξης του αφιερώματος, την Πέμπτη 5 Φεβρουαρίου στις 20:30, θα είναι το υποψήφιο για Όσκαρ ντοκιμαντέρ «Ανακαλύπτοντας τη Βίβιαν Μάιερ» των Τζον Μαλούφ και Τσάρλι Σίσκελ.
Μια σειρά από Έλληνες καλλιτέχνες και επαγγελματίες από τον χώρο των τεχνών θα «υιοθετήσουν» τις ταινίες του αφιερώματος προλογίζοντάς τες, παρουσιάζοντας την προσωπικότητα στην οποία είναι βασισμένη η καθεμία και εξηγώντας γιατί αγαπούν τη δουλειά του εκάστοτε δημιουργού. Στόχος αυτής της εκδήλωσης είναι να αποδειχθεί ότι τα ντοκιμαντέρ μπορούν να είναι εξίσου συναρπαστικά με τις προσωπικότητες που απαθανατίζουν, ξεπερνώντας τους περιορισμούς ενός συμβατικού πορτρέτου και εμπνέοντας τον θεατή να εξερευνήσει τα όρια της καλλιτεχνικής έκφρασης.
Η εκδήλωση θα συμπληρωθεί με την παρουσία της σκηνοθέτιδας Σόφι Φάινς, αδελφής των διάσημων ηθοποιών Ρέιφ και Τζόσεφ Φάινς και δημιουργού των επιτυχημένων ντοκιμαντέρ: The Pervert’s Guide to Cinema (2006) και The Pervert’s Guide to Ideology (2012), με πρωταγωνιστή τον εκκεντρικό φιλόσοφο Σλάβοϊ Ζίζεκ. Η αναγνωρισμένη κινηματογραφίστρια όχι μόνο θα παρουσιάσει την ταινία της: Χορταριασμένες Πόλεις / Over Your Cities Grass Will Grow (2010, Αγγλία/Γαλλία/Ολλανδία) για τον Γερμανό εικαστικό Άνσελμ Κίφερ και τα μνημειωδών διαστάσεων έργα του, αλλά θα διδάξει και ένα masterclass με ελεύθερη είσοδο πάνω στη σύζευξη εικαστικής δημιουργίας και ντοκιμαντέρ, καθώς και στον ρόλο της γυναίκας στον χώρο του non-fiction κινηματογράφου, την Κυριακή 8 Φεβρουαρίου από τις 16:00 έως τις 18:00 στο Exile Room.
♦ Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα του αφιερώματος εδώ και αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στην επίσημη ιστοσελίδα του
Οι ταινίες του αφιερώματος
Υποψήφια για Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ το 2014 και τιμημένη μεταξύ άλλων με το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ του Σάντανς, το Η Ωραία κι ο Πυγμάχος (2013, ΗΠΑ) καταγράφει την ταραχώδη σχέση και τον αναπόφευκτο ανταγωνισμό ανάμεσα σε ένα ζευγάρι Ιαπώνων καλλιτεχνών, τον Ουσίο και τη Νορίκο Σινοχάρα. Ρίχνοντας φως σε σαράντα χρόνια χαοτικού γαμήλιου βίου με αφετηρία τη Νέα Υόρκη των ’70s και σε μια ολόκληρη ζωή αφιερωμένη στην τέχνη, το φιλμ του Ζάκαρι Χάιντσερλινγκ είναι ένας ύμνος στην αγάπη, τη θυσία και την ατέρμονη αναζήτηση της προσωπικής έκφρασης.
Σαν ένα μυθιστόρημα μυστηρίου ξετυλίγεται το Ανακαλύπτοντας τη Βίβιαν Μάιερ (2013, ΗΠΑ) των Τζον Μαλούφ και Τσάρλι Σίσκελ, που βρίσκεται ανάμεσα στις φιναλίστ ταινίες για τις οσκαρικές υποψηφιότητες καλύτερου ντοκιμαντέρ του 2015. Αντικείμενό του η αινιγματική γυναίκα του τίτλου, μία άσημη και μυστικοπαθής Νεοϋορκέζα γκουβερνάντα, της οποίας το εκπληκτικό έργο (που περιλαμβάνει πάνω από 100.000 αρνητικά) ανακαλύφθηκε σχεδόν τυχαία μετά τον θάνατό της, μετατρέποντάς την σε μια από τις σημαντικότερες street photographers όλων των εποχών και συνθέτοντας ένα μοναδικό πορτρέτο της Αμερικής του 20ού αιώνα.
Ένα άλλο μεγάλο μυστήριο επιχειρεί να διαλευκάνει το Ο Τιμ και ο Βερμέρ του (2013, ΗΠΑ) του Τέλερ: εκείνο της εκπληκτικής ικανότητας του Γιοχάνες Βερμέρ να αναπαράγει εικόνες με σχεδόν φωτορεαλιστική πιστότητα. Ο Τιμ Τζένισον, ένας Τεξανός εφευρέτης, αποφασίζει να ξεσκεπάσει τα μυστικά του μεγάλου Ολλανδού ζωγράφου του 17ου αιώνα και εμείς γινόμαστε συνταξιδιώτες του σε μια εμμονική αναζήτηση που κράτησε πάνω από πέντε χρόνια, με αποτέλεσμα ένα από τα πιο απολαυστικά ντοκιμαντέρ των τελευταίων ετών.
Για κάποιους είναι ο σημαντικότερος Αμερικανός ντοκιμαντερίστας. Κάτοχος δεκάδων βραβείων, ο Φρέντερικ Γουάισμαν (Titicut Follies, Domestic Violence) στρέφει αυτή τη φορά την κάμερά του στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου και εισβάλλει στα άδυτα ενός από τα σημαντικότερα μουσεία στον κόσμο. Αδιανόητα διεισδυτική και εξονυχιστική, η τελευταία του ταινία, Εθνική Πινακοθήκη (2014, ΗΠΑ/Γαλλία/Αγγλία), συλλαμβάνει με το φακό ανορθόδοξες ξεναγήσεις, φιλόδοξους curators, γραφειοκρατικούς κυκεώνες, επίπονες συντηρήσεις έργων τέχνης και μια παρέλαση αριστουργημάτων της ζωγραφικής όπως δεν τα έχετε ξαναδεί, για να συνθέσει μια σφαιρική και άκρως αποκαλυπτική σπουδή πάνω στη λειτουργία και τον ρόλο των μουσείων, την αξία της τέχνης, αλλά και τους πολλαπλούς τρόπους ερμηνείας της. Ένα επικό ντοκιμαντέρ που έκανε πρεμιέρα στο τελευταίο Φεστιβάλ Καννών, απέσπασε διθυραμβικές κριτικές όπου κι αν προβλήθηκε και βρέθηκε σε πολλές λίστες με τις καλύτερες ταινίες του 2014.
Πέρα από ταινίες πρόσφατης παραγωγής, το πρόγραμμα περιέχει επίσης δύο κλασικά πλέον στο είδος τους ντοκιμαντέρ. Στο Μυστήριο του Πικάσο / Le Mystère Picasso (1956, Γαλλία), ο Γάλλος μετρ του σασπένς Ανρί-Ζορζ Κλουζό (Οι Διαβολογυναίκες) μας προσκαλεί στο ατελιέ του Πάμπλο Πικάσο και καταγράφει τον σπουδαίο Ισπανό καλλιτέχνη εν ώρα εργασίας, σε ένα σπάνιο ντοκουμέντο που προσφέρει μια μοναδική «αδιάκριτη» ματιά στην πυρετώδη δημιουργική διεργασία μιας από τα μεγαλύτερες ιδιοφυίες της σύγχρονης τέχνης. Το Crumb (1994, ΗΠΑ) του Τέρι Ζούιγκοφ (Ghost World), από την άλλη, αποτελεί ένα ιδιαιτέρως προσωπικό πορτρέτο του αμφιλεγόμενου και πρωτοπόρου underground κομίστα Ρόμπερτ Κραμπ και της εκκεντρικής οικογένειάς του και συνάμα ένα από τα πιο εμβληματικά ντοκιμαντέρ των ’90s, το οποίο παρουσιάζεται σε μια επετειακή προβολή, είκοσι χρόνια μετά την πρεμιέρα του.
Οι γαργαλιστικές προσωπικότητες που θα γνωρίσουμε καλύτερα χάρη σε αυτό το πρωτότυπο αφιέρωμα περιλαμβάνουν ακόμα τον Βραζιλιάνο εικαστικό Βικ Μουνίς στο Άγονη Γη της Λούσι Γουόκερ (2010, Βραζιλία/Αγγλία), τον Γάλλο εικονογράφο και συγγραφέα Τόμι Άνγκερερ στο Ο Φευγάτος Κύριος Άνγκερερ (2012, ΗΠΑ), και τον avant-garde Αμερικανό κινηματογραφιστή, φωτογράφο και περφόρμερ Τζακ Σμιθ στο Ο Τζακ Σμιθ και η Καταστροφή της Ατλαντίδας (2006, ΗΠΑ).
