Εσείς διαλέξατε Ημερολόγια για το 2017;

Πάει καιρός που ετοιμάζω αυτό το άρθρο για τα πιο ενδιαφέροντα ημερολόγια που είδα στα βιβλιοπωλεία για τη χρονιά που έρχεται. Σκεφτόμουν ότι είναι μεν χρήσιμες οι υπενθυμίσεις στο κινητό, αλλά είναι τόσο ωραίες οι σελίδες ενός ημερολογίου, άλλες μισογεμάτες, άδειες, με τηλέφωνα, υπονοούμενα και κωδικοποιημένες φράσεις, συναντήσεις, παρατηρήσεις…

Προτίμησα να επικεντρωθώ σε ημερολόγια με λογοτεχνικά κείμενα, αποφθέγματα ή σκίτσα. Σε ημερολόγια που είναι από μόνα τους μια πηγή έμπνευσης. Και για μέρες ταξίδεψα σε κόσμους που είχα ξεχάσει, δάκρυσα και γέλασα, ξαναβρήκα μέσα από σπουδαία κείμενα αξίες ανεκτίμητες. Τα μοιράζομαι μαζί σας με μια ευχή: Να γεμίσουμε τα ημερολόγια με ενδιαφέρουσες συναντήσεις, έντονες στιγμές κι αισιόδοξες προοπτικές.

«Μια φωτογραφία, Μια ιστορία» είναι το ημερολόγιο των εκδόσεων Μεταίχμιο. Συγγραφείς επιλέγουν μια φωτογραφία τους και γράφουν τη σχετική αληθινή τους ιστορία. Ο Βασίλης Αλεξάκης παιδί με μπερέ – άραγε, αναρωτιέται, μάντευαν από τότε οι γονείς ότι θα ζούσα στο Παρίσι; – μας μιλά για το φίλο του Τάκη, δίπλα του στη φωτογραφία. Ο Ηλίας Μαγκλίνης θυμάται τη Ρεζίν, τη νταντά του στο Κονγκό κι ό,τι ήταν για εκείνον η χώρα. Η Μαρλένα Πολιτοπούλου μας μιλά για τον Ιονέσκο, για το ρεζερβουάρ των πρώτων φαντασμάτων, όπου συχνά μας οδηγούν και οι φωτογραφίες. Η Ελένη Μπούρα για τα ρολόγια – δυνάστες σε μια απολαυστική φωτογραφία. Η Κατερίνα Σχινά για τα μυστικά του εμφυλίου και μια ανεπίγνωστη συνάντηση με την Ιστορία και με την ιστορία του πατέρα της. Η Άλκη Ζέη για τον Δημήτρη Δεσποτίδη και τον «τύπο ρεμπλοσόν». Η Αγγελική Δαρλάση για τα ζεστά και ζουμερά καλοκαίρια της αναβίωσης και του επανακαθορισμού. Ο Θωμάς Κοροβίνης μεταφέρει μια ερωτική ιστορία όπως του τη διηγήθηκε ο Μέμο, ο «εξέχων των γραμμοφωνατζήδων της Πόλης».

Το Λογοτεχνικό Ημερολόγιο «Πόσο μου λείπεις» είναι η λογοτεχνική εκδοχή των εκδόσεων Πατάκη σε ανθολόγηση κειμένων του Κώστα Σταμάτη. Αποσπάσματα από ποιήματα μεταξύ άλλων των Καβάφη, Καρυωτάκη, Βάρναλη, Σεφέρη, Κάλβου και από διηγήματα των Δέλτα, Αλεξίου, Μυριβήλη, Καραγάτση, Χατζή, Μίσσιου και πολλών άλλων. Στην έκδοση υπάρχουν γκραβούρες και χαρακτικά, φωτογραφίες και σκίτσα. Εκεί ξαναβρήκα τους αγαπημένους μου στίχους του Βάρναλη από τη Μάνα του Χριστού: Μα γιατί να σταθείς να σε πιάσουν! / Κι ακόμα, σα ρωτήσανε «Ποιος είναι ο Χριστός;» τι πες «Να με»!), εκεί ανακάλυψα και το ποίημα του Στέλιου Γεράνη, Η ερημιά του Ιωάννη: Στέκονταν στις επιγραφές και θαύμαζε τα «Σία»/ Αχ, να μπορούσα κι εγώ να προσθέσω ένα «Σία»/ στη δική μου επιγραφή: Ιωάννης και Σία /… έκανε μερικά βήματα πίσω / κι άρχισε να θαυμάζει το υπέροχο «Σία» του / σαν ένα σώμα αληθινό / που ταίριαζε τόσο όμορφα / πλάι στην ερημιά του ΙΩΑΝΝΗΣ.

Σε συνεργασία πάλι με τις εκδόσεις Πατάκη, η Εταιρεία Συγγραφέων εξέδωσε εβδομαδιαίο ημερολόγιο με τίτλο «Πολλαπλές αρχαιότητες». Με 106 ποιήματα και πεζά Ελλήνων συγγραφέων, φωτογραφίες του Σωκράτη Μαυρομμάτη και την εισαγωγή του Μανόλη Κορρέ που μιλά για την ατέρμονη πολλαπλότητα, τα αποτυπώματα εξέλιξης, τα «πολλά σε ένα κι ένα σε πολλά». Γράφει ο Γιώργος Χουλιάρας: «Εκείνη την εποχή ξέραμε τα πάντα. Δηλαδή δεν ξέραμε τίποτε. Δεν ξέραμε ότι για παρεμφερείς απόψεις είχε αυτοεκτελεστεί ο Σωκράτης στην Αθήνα… Αν και αρχαία η γιαγιά μου ήταν νέα, όπως λένε τώρα για τη μητέρα μου που έχει ξεπεράσει την ηλικία της δικής της μητέρας, φίλοι που δεν θέλουν να θυμηθούν ότι είναι νεότεροι ή προτιμούν να ξεχάσουν ότι είναι αρχαιότεροι. Γενικά, οι αρχαιότητες είναι πολλαπλές. Εκείνο που δεν αλλάζει είναι η σχέση τους με τη νεότητα».

Η Μαρίζα Ντεκάστρο αφηγείται: «Από το μπαλκόνι του σαλονιού στην Πατησίων, έβλεπα ένα παιδικό κρεβατάκι με άσπρα κάγκελα πάνω σ’ έναν λόφο της Αθήνας. Κι αναρωτιόμουνα ποιος και πότε και γιατί να το έστησε εκεί. Ύστερα έμαθα πως ήταν ναός. Διδάχτηκα για τον Παρθενώνα στο σχολείο, στρυφνά: αρχιτεκτονικός τύπος, τρίγλυφα και αετώματα, σταγόνες, μετόπες και ζωφόρος…».

«Περί ευτυχίας» είναι ο τίτλος του ημερολογίου των εκδόσεων Ιανός. Μια συλλογή από αξιόλογα κείμενα των Τσβάιχ, Έσσε, Σοπενχάουερ, Μπουκάι, Επίκουρο, Χριστιανόπουλο, Νίτσε, Αυρήλιο, Μπόρχες και πολλών άλλων. Αντιγράφω από την «Τέχνη του να είσαι ευτυχισμένος» του Σοπενχάουερ: «Τίποτα δεν έχει πιο σίγουρη ανταπόδοση από την ευθυμία, γιατί σ’ αυτή την κατάσταση η ανταμοιβή και η πράξη ταυτίζονται… Είναι το αγαθό που μπορεί ν’ αντικαταστήσει όλα τα άλλα, ενώ δεν μπορεί ν’ αντικατασταθεί από κανένα».

Υπάρχει όμως και ο Ντίνος Χριστιανόπουλος που στο Ενός λεπτού σιγή γράφει: «Εσείς που βρήκατε τον άνθρωπό σας/κι έχετε ένα χέρι να σας σφίγγει τρυφερά/έναν ώμο ν’ ακουμπάτε την πίκρα σας/ένα κορμί να υπερασπίζει την έξαψή σας,/κοκκινίσατε άραγε για την τόση ευτυχία σας/έστω και μια φορά;/είπατε να κρατήσετε ενός λεπτού σιγή/για τους απεγνωσμένους;».

Στο «Μια μέρα» της Άλισον Μαγκί: «Κάποιες φορές όταν κοιμάσαι σε βλέπω που ονειρεύεσαι και μαζί σου ονειρεύομαι κι εγώ… / πως μια μέρα θ’ ανέβεις με την κούνια τόσο ψηλά, ψηλότερα απ’ ό,τι είχες τολμήσει ποτέ… / Μια μέρα θα νιώσεις τόση στενοχώρια που θα κουλουριαστείς απ’ τον πόνο. /Μια μέρα θα κοιτάξεις το σπίτι μας και θα αναρωτηθείς πώς κάτι τόσο μεγάλο φαντάζει τόσο μικρό/Μια μέρα θα σε δω να χτενίζεις τα μαλλιά της κόρης σου./Μια μέρα έπειτα από πολλά χρόνια θα ΄ρθει η στιγμή που και τα δικά σου λευκά μαλλιά θα γυαλίζουν στον ήλιο/κι όταν έρθει αυτή η μέρα, αγάπη μου θα με θυμηθείς. / Αυτή είναι η ευτυχία…». Ο δε Κίρκεγκααρντ γράφει στα Διαψάλματα για την ευχή στους θεούς: «Διαλέγω αυτό το ένα πράγμα: να έχω πάντοτε τους γελαστούς ανθρώπους με το μέρος μου. Δεν απάντησε ούτε ένας απ’ τους θεούς, αντιθέτως ξέσπασαν όλοι σε γέλια».

«Έχω πολλά γέλια μέσα στο κεφάλι μου», λέει ένας άλλος μικρός φιλόσοφος, η τετράχρονη Υακίνθη στο ημερολόγιο «Τα παιδία λέγει» που ετοίμασαν οι εκδόσεις Παπαδόπουλος σε συνεργασία με το Ταλκ και σε εικονογράφηση της Έλλης Γρίβα. Πρόκειται για μια συλλογή κειμένων, φράσεων και αναπάντεχων ερωτήσεων από παιδιά που χρωματίζει κάθε μήνα και βδομάδα μας: «Μαμά σ’ αγαπώ μέχρι να σπάσει ο ουρανός». Ή πιο υπαρξιακά ερωτήματα όπως : «Όταν πεθάνει κάποιος και πάει στο θεό, μπορεί να επιστρέψει άμα θέλει;» ή «Άρχισα πάλι τα Σόιμπλε και τα γκρίνιες μου», όπως λέει η τετράχρονη Γιάννα. Περί έρωτα μιλά η πεντάχρονη Ήρα: «Ξέρεις, μαμά, αγαπάω τον Μανώλη και μ’ αγαπάει κι αυτός, αλλά δε θα παντρευτούμε. Είπαμε πως είναι καλύτερα να είμαστε ερωτευμένοι…».

Οι εκδόσεις Άγκυρα εκδίδουν συλλεκτικό ημερολόγιο με εισαγωγή και ποίηση της Κικής Δημουλά και εικονογράφηση του Ντίνου Πετράτου. Τίτλος του «Φαίνετ’ απ’ τη ζωή μου ζωή πέρασε κάποτε» (στίχος από το ποίημα Φωτογραφία 1948). Κάθε μήνας κι ένα ποίημα. Στον Ιούνιο συναντάμε το Ανώνυμο: «Ευλαβούμαι, Ανάγκη/ότι εσύ έπλασες το συνεχές του κόσμου/Το δωσ’ μου, το δεν έχω του./Αλλά τον έρωτα όχι, όχι εσύ, Ανάγκη/Τον έρωτα τον έπλασε ο θάνατος/από άγρια περιέργεια/να εννοήσει/τι είναι ζωή».

—

Διαγωνισμός

17 τυχεροί αναγνώστες θα κερδίσουν από ένα ημερολόγιο για το 2017!

Για να δηλώσετε συμμετοχή στο διαγωνισμό στέλνετε e-mail με θέμα «Διαγωνισμός – Ημερολόγια για το 2017» στο info@elculture.gr, γράφοντας το ονοματεπώνυμό σας και ποιο ημερολόγιο από τα παρακάτω θα θέλατε να κερδίσετε:

«Μια φωτογραφία, Μια ιστορία», εκδόσεις Μεταίχμιο

Λογοτεχνικό Ημερολόγιο «Πόσο μου λείπεις», εκδόσεις Πατάκη

«Τα παιδία λέγει», εκδόσεις Παπαδόπουλος

«Φαίνεται απ’ τη ζωή μου ζωή πέρασε κάποτε», εκδόσεις ‘Αγκυρα

«Περί ευτυχίας», εκδόσεις Ianos

«Πολλαπλές αρχαιότητες», Εταιρεία Συγγραφέων – εκδόσεις Πατάκη

Η κλήρωση θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 27 Δεκεμβρίου, στις 12:00. Οι νικητές θα ειδοποιηθούν με προσωπικό μήνυμα με τις απαραίτητες πληροφορίες για την παραλαβή των ημερολογίων.