Κείμενο: Άγγελος Κραβαρίτης
Στις 23 Απριλίου του 1971 κυκλοφόρησε το άλμπουμ “Sticky Fingers” των Rolling Stones. Αποτελεί ένα κομβικό σημείο στη δισκογραφία τους, καθώς ήταν το πρώτο άλμπουμ με τον καινούργιο κιθαρίστα Mick Taylor, αντικαταστάτη του πάλαι ποτέ «αρχηγού» της μπάντας Brian Jones, ο οποίος απολύθηκε το 1969 και λίγο αργότερα βρέθηκε νεκρός. Είχαν περάσει 16 μήνες από το προηγούμενο άλμπουμ, το “Let It Bleed”, το μεγαλύτερο διάλειμμα που είχαν κάνει οι Stones ανάμεσα σε κυκλοφορίες, και για όλους αυτούς τους λόγους οι προσδοκίες ήταν πολύ μεγάλες, το ίδιο όμως και οι επιφυλάξεις ενός μεγάλου μέρους του κοινού.
Το “Sticky Fingers” αποδεικνύει πως ήρθε για να ταράξει τα νερά εξαρχής, από το εξώφυλλο και μόνο, με το περίφημο πλέον κοντινό πλάνο ενός ανδρικού καβάλου με τζιν και ένα πραγματικό, λειτουργικό φερμουάρ που αποτυπώνει το επαναστατικό πνεύμα της αμφισβήτησης των αξιών που χαρακτήριζε την εποχή. Σχεδιασμένο από τον διάσημο καλλιτέχνη Andy Warhol, το εξώφυλλο έγινε ένα διαχρονικό σύμβολο της τολμηρής και προκλητικής εικόνας του συγκροτήματος, ειδικά αφού συνδυάστηκε και με το πασίγνωστο πια logo με τα κόκκινα χείλια και γλώσσα, που έκανε την πρώτη του εμφάνιση στο εξώφυλλο του άλμπουμ.
Από μουσικής άποψης το ”Sticky Fingers” έχει να επιδείξει μερικά από τα σπουδαιότερα κιθαριστικά riffs όλων των εποχών, δύο υπέροχες μπαλάντες και όλα αυτά σε ένα πλαίσιο που συνδυάζει R&B, blues, soul, country και καυτό rock’n’roll. Είναι αξιοσημείωτο πως το άλμπουμ ανοίγει με το πιο ηθικά προσβλητικό κομμάτι που έφτασε ποτέ στην κορυφή των charts. Το “Brown Sugar”, το οποίο την άνοιξη του 1971 έγινε το πρώτο Νο1 hit των Stones στις ΗΠΑ μετά το “Honky Tonk Women” δύο χρόνια πριν, είναι ένα περίεργο στιχουργικό συνονθύλευμα από ταμπού θέματα, όπως η δουλεία και η σεξουαλική βία, που ο ίδιος ο Mick Jagger συνόψισε ως «όλα τα άσχημα πράγματα μαζί». Είναι όμως τέτοια η δύναμη των riff και της ερμηνείας του Jagger που λίγοι έδωσαν σημασία στο τι λέει το κομμάτι.
Το “Sway” είναι ένα κλασικό soul-rock των Stones και το σόλο πάνω στο τελείωμα δίνει στον Mick Taylor την ευκαιρία να αφήσει το στίγμα του στην πρώτη του αυτή εμφάνιση. Ο Jagger ήταν εδώ και καιρό ένας φανταστικός στιχουργός, όπως είχε φανεί σε τραγούδια όπως το “19th Nervous Breakdown” ή το “Sympathy for the Devil”, αλλά το Sticky Fingers τον βρήκε πιο ώριμο και πολυεπίπεδο να εμβαθύνει σε μια ευρεία γκάμα θεμάτων, που κυμαίνονται από την αγάπη και τη λαγνεία μέχρι τον κοινωνικό σχολιασμό και την ενδοσκόπηση. Το “Sway”, είναι ένα αόριστα μεταφυσικό ερωτικό τραγούδι για μια ανώνυμη γυναίκα. Τραγούδια όπως το “Sister Morphine” και το “Moonlight Mile” αποκαλύπτουν μια πιο εσωστρεφή πλευρά του συγκροτήματος, εξερευνώντας πιο σκοτεινά θέματα.
Φυσικά δεν είναι μόνο το τι τραγουδάει, αλλά και το πώς το τραγουδάει. Μέχρι το 1971, ο μοναδικός τρόπος ερμηνείας του Jagger τον είχε ήδη καταστήσει τον απόλυτο frontman της ροκ, και στο ”Sticky Fingers” χτίζει πάνω σε αυτά τα θεμέλια και πηγαίνει ακόμα παραπέρα.
Πιθανότατα το πιο όμορφο τραγούδι που έγραψαν ποτέ ο Jagger και ο Richards (με τον Gram Parsons), το “Wild Horses” ξεχωρίζει ως μια γλυκιά, ερωτική country μπαλάντα. Η λιτή, πειθαρχημένη ενορχήστρωση και η ευαίσθητη ερμηνεία του Jagger δημιουργούν ένα καθηλωτικό αποτέλεσμα που έκανε το κομμάτι μια από τις μεγαλύτερες διαχρονικές επιτυχίες τους. Το “Can’t You Hear Me Knocking” μας δίνει πάνω από επτά λεπτά με τους Stones στα καλύτερά τους. Μετά το τέλος του πρώτου μέρους του, το τραγούδι μετατρέπεται σε ένα εκτεταμένο τζαμάρισμα που ηχογραφήθηκε τυχαία και είναι το καλύτερο instrumental κομμάτι που έκαναν ποτέ οι Stones, που εκτός των άλλων περιέχει ένα εκπληκτικό παίξιμο από τον σαξοφωνίστα Bobby Keys.
Στη συνέχεια, οι Stones συνεχίζουν την παράδοση που τους θέλει να κάνουν μοναδικές διασκευές κομματιών, με το gospel standard “You Gotta Move”. Παίζοντας σε στυλ Delta blues, οι Stones αντιμετωπίζουν το τραγούδι με τρυφερό σεβασμό, εκσυγχρονίζοντάς το μόνο ελαφρώς με το ηλεκτρικό slide solo στη μέση. Το “Bitch” που ακολουθεί είναι ένα καθαρό rock’n’roll κομμάτι που σε κουνάει από την αρχή μέχρι το τέλος. Ο Jagger μπαίνει στην “Otis Redding φάση” του με το “I Got the Blues”, μια όμορφη soul μπαλάντα στο στυλ του “I’ve been loving you so long”, του Redding, που είχαν ηχογραφήσει το 1966. Στα highlights του κομματιού είναι η συνοδεία πνευστών και ενα φοβερό σόλο Hammond από τον πανταχού παρόντα Billy Preston.
Η θεματολογία μετά γίνεται πιο σκοτεινή με το “Sister Morphine”, γραμμένο με τη Marianne Faithful, ένα στοιχειωτικό κομμάτι για τον εθισμό στην ηρωΐνη, που συνδυάζει τόσο την αίσθηση της ζοφερότητας όσο και τη νευρική ένταση ενός εξαρτημένου. Με το ίδιο θέμα ασχολείται και το “Dead Flowers”, αλλά στο πλαίσιο ενός country τραγουδιού που το κάνει πολύ πιο ελαφρύ από το “Sister Morphine”. Το άλμπουμ τελειώνει με την πιο παράξενη και μοναδική ίσως ηχογράφηση σε ολόκληρο τον κατάλογο των Rolling Stones. Το “Moonlight Mile” είναι ένα μεθυστικό μείγμα εξωτικού και οικείου, ένα τραγούδι-μυσταγωγία στα πρότυπα του “The End” των Doors.
Το ”Sticky Fingers” ήταν μια εμπορική επιτυχία, αλλά οι κριτικές ήταν ως επί το πλείστον χλιαρές. Η αξία του άρχισε να διαφαίνεται σιγά-σιγά, όπως και η διαρκής σημασία και ο αντίκτυπός του, ώστε να φτάσει πια να θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα άλμπουμ της ροκ. Ακόμη και δεκαετίες μετά την κυκλοφορία του, το άλμπουμ συνεχίζει να έχει απήχηση στο κοινό σε όλο τον κόσμο, αποτυπώνοντας την ουσία μιας περασμένης εποχής, παραμένοντας αξιοσημείωτα διαχρονικό στην απήχησή του. Η επιρροή του ακούγεται σε αμέτρητα συγκροτήματα και καλλιτέχνες που έχουν εμπνευστεί από την αστείρευτη δημιουργικότητα και το ασυμβίβαστο όραμα των Rolling Stones.
