Το Μουσείο Μπενάκη παρουσιάζει μία έκθεση αφιερωμένη στο ζωγράφο Δημοσθένη Κοκκινίδη με τίτλο «Λησμονημένα ρολά ζωγραφικής», με έργα που παρέμειναν ξεχασμένα στο ατελιέ του καλλιτέχνη για πάνω από τέσσερις δεκαετίες. Η έκθεση φιλοξενείται στον 1ο όροφο του κτηρίου της οδού Πειραιώς και θα διαρκέσει έως τις 31 Ιανουαρίου 2016.
Η παρούσα έκθεση περιλαμβάνει 40 ζωγραφικά έργα της περιόδου 1952-1974 και ανήκουν σε διαφορετικές θεματικές ενότητες του καλλιτέχνη. Συγκεκριμένα, πρόκειται για 14 έργα από την περίοδο των σπουδών του, 6 έργα από τις «Συνοικίες», ένα από το «Βιετνάμ» και 18 από τη «Χούντα». Εξαίρεση ως προς το χρονολογικό πλαίσιο της έκθεσης αποτελεί ένα έργο του 1989 από τη σειρά «Οδύσσεια».
Σπουδαστικά (1952-1958)
Συνολικά βρέθηκαν σε ρολά 30 σπουδές με χρώμα (28 σε καμβά, 2 σε χαρτί) από τις οποίες ο Δημοσθένης Κοκκινίδης θεωρεί ότι μόνον οι 14 «ίσως παρουσιάζουν κάποιο ενδιαφέρον» για να εκτεθούν, ενώ τα υπόλοιπα έργα παραμένουν προς το παρόν ατελάρωτα και παρουσιάζονται σε προθήκη. Η περίπτωση να βρεθούν έργα από τα φοιτητικά χρόνια ενός καλλιτέχνη μπορεί να θεωρηθεί σπάνια, αφού ό,τι έχει δημιουργηθεί υπό ακαδημαϊκή σκέπη συνήθως καταστρέφεται ή καταχωνιάζεται στο πέρασμα του χρόνου.
Συνοικίες
Η αποτύπωση των προσφυγικών αποτελεί θεματικά την πρώτη ζωγραφική περίοδο του Κοκκινίδη: μια βιωματική αφήγηση της προπολεμικής Ελλάδας, που την ξεκινά περίπου το 1958, όταν τελειώνει την ΑΣΚΤ, και την κλείνει στα μέσα της δεκαετίας του ’60. Η ενότητα «Συνοικίες», ή αλλιώς «Γειτονιές», απεικονίζει τα προσφυγικά, δηλαδή τα καταλύματα που χτίστηκαν πρόχειρα για να στεγάσουν τους ξεριζωμένους Έλληνες της Μικράς Ασίας. Τα προσφυγικά αποτελούν παιδική ανάμνηση και βίωμα του καλλιτέχνη, ο οποίος μεγάλωσε και έζησε σε ένα από αυτά έως τις αρχές της Κατοχής. Τα εκτειθέμενα έργα προέρχονται από την τελευταία περίοδο των «Συνοικιών», 1963-1964, με εξαίρεση μια αφηρημένη σύνθεση του 1960.
Βιετνάμ
Παράλληλα με την τελευταία ενότητα απεικόνισης των προσφυγικών συνοικιών, το ενδιαφέρον του Κοκκινίδη στρέφεται σε έντονα φορτισμένα πολιτικά γεγονότα, με εγχώριο αλλά και διεθνή κοινωνικό αντίκτυπο, όπως είναι η αμερικανική εισβολή στο Βιετνάμ.
Χούντα
Η πλειονότητα των έργων από τα Λησμονημένα Ρολά αφορά την επταετία της Χούντας, η οποία αποτελεί και ζωγραφικά για τον Κοκκινίδη μια ξεχωριστή περίοδο. Το κυρίαρχο στοιχείο στα έργα της περιόδου της Χούντας είναι η φίμωση της ελεύθερης έκφρασης. Στο επίκεντρο της ζωγραφικής του, ο άνθρωπος που υποφέρει από το απάνθρωπο πολιτικό καθεστώς. Οι ρεαλιστικές και ταυτόχρονα απόκοσμες φιγούρες λειτουργούν ως κοινωνοί του μηνύματος: οι κριτές, οι κρινόμενοι-διωκόμενοι και οι μητέρες-σύζυγοι αντιστοιχούν σε «Δικαστές», «Ταυτότητες» και «Μητρότητες», τις ζωγραφικές υποενότητες του κεντρικού θέματος που είναι η δικτατορία.
Οδύσσεια
Η «Οδύσσεια» αποτελεί μια θεματική ενταγμένη στις «Θάλασσες», που ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’80, αλλά στη συνέχεια ακολούθησε αυτόνομη πορεία ως ενότητα. Με τις «Θάλασσες» ξεκινά η πολιτικά αποστασιοποιημένη πλέον πορεία του Κοκκινίδη. Η ανθρώπινη μορφή εξακολουθεί να έχει βαρύτητα στη ζωγραφική του αλλά βρίσκεται εφεξής σε άμεση συνάρτηση με τη φύση.
Στον χώρο της έκθεσης θα προβάλλεται οπτικοακουστικό υλικό με σχόλια του καλλιτέχνη, τόσο κατά την εύρεση όσο και κατά το τελάρωμα των έργων, καθώς και επέμβασή του σε μια παλαιότερη σύνθεση του από τις «Συνοικίες».
Την επιμέλεια της έκθεσης έχει ο Κωνσταντίνος Φιολάκης σε συνεργασία με το Δημοσθένη Κοκκινίδη, τον συντονισμό της έκθεσης η Ιωάννα Μωραΐτη, υπεύθυνη του Αρχείου της Πινακοθήκης Γκίκα του Μουσείου Μπενάκη και τον σχεδιασμό της έκθεσης η Ελευθερία Γκούφα, συντηρήτρια του Μουσείου Μπενάκη.
Η έκθεση συνοδεύεται από κατάλογο με πρόλογο του Άγγελου Δεληβορριά, εισαγωγή τού Δημοσθένη Κοκκινίδη και κείμενο του επιμελητή Κωνσταντίνου Φιολάκη.
