Η γκαλερί Artower Agora παρουσιάζει την ατομική έκθεση γλυπτικής του Τάσου Νυφαδόπουλου «Μπλε – Είναι κάτι ξένο». H έκθεση περιλαμβάνει 15 έργα της σειράς γλυπτών “Μπλε” του Τάσου Νυφαδόπολου.
Για την έκθεση γράφει ο αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Δημήτρης Παυλόπουλος:
Το βαθύ μπλε στην γλυπτική του Τάσου Νυφαδόπουλου
Όπως έγραφε ήδη τη δεκαετία του 1910 ένας από τους δυναμικότερους εικαστικούς καλλιτέχνες της Αφαίρεσης, ο Wassily Wassilyevich Kandinsky (1866-1944), το μπλε, το τυπικά ουράνιο χρώμα, όταν βυθιστεί στο μαύρο, παρηχείται σαν μη ανθρώπινη θλίψη, και αυτό συνιστά απέραντη εμβάθυνση στις σοβαρές καταστάσεις, στις οποίες δεν υπάρχει και δεν μπορεί οπωσδήποτε να υπάρξει τέλος (Über das Geistige in der Kunst, Μόναχο 1912 — ελληνική μετάφραση: Για το Πνευματικό στην Τέχνη, Μετάφραση Μηνάς Παράσχης, Πρόλογος Δημήτρης Δεληγιάννης, Εισαγωγή Victor Ieronim Stoichiță, Αθήνα 1981).
Φαίνεται ότι ο αυτοδίδακτος νέος γλύπτης Τάσος Νυφαδόπουλος (1992) αποδέχεται τις παραπάνω σκέψεις του μεγάλου Ρώσου δημιουργού. Γνωστός, άλλωστε, από τη μνημειακής κλίμακας συμβολική εγκατάστασή του Κρίση, η οποία εντάχθηκε το 2015 σε χώρο στη λεωφόρο Βουλιαγμένης 602, το πρώτο δημόσιο έργο που αναφερόταν κριτικά στις οδυνηρές οικονομικές-κοινωνικές συνθήκες τις οποίες βίωνε και εξακολουθεί να υφίσταται η χώρα μας, ήταν επόμενο να επεκτείνει τον προβληματισμό του και σε κοσμική διάσταση. Έτσι, στα πρόσφατα έργα του με υλικά της σύγχρονης βιομηχανικής τεχνολογίας (ανθρακονήματα, υαλοϋφάσματα, ρητίνες) ανιχνεύει, μέσα από το μπλε χρώμα, τη διάρρηξη της σχέσης του ανθρώπου με το σύμπαν. Η προσθήκη του χρυσού δίνει στις προσπάθειές του πιο κατανυκτική, σχεδόν μεταφυσική χροιά – ας θυμηθούμε μόνον εδώ τον πρώιμο καίριο συνδυασμό των δύο χρωμάτων, του μπλε και του χρυσού, σε εικόνες του δεύτερου μισού του 6ου αιώνα με εγκαυστική από τη Μονή Σινά, καθώς και σε ψηφιδωτά του τέλους του 11ου αιώνα από τη Μονή Δαφνίου.
Θέλει να δείξει πως ο καλλιτέχνης μπορεί, αλλά και οφείλει, να καταθέσει τη δική του μαρτυρία, να γίνει μάρτυρας (η λέξη με τη διπλή έννοιά της: τη νομική και τη θρησκευτική). Είναι, μάλιστα, χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το ανθρακόνημα και το υαλοΰφασμα, όταν χρησιμοποιούνται, καλύπτουν τα μάτια των μορφών του, σαν να υπαινίσσονται με αυτό τα σχετικά όρια που διαθέτουμε για να αισθανόμαστε, ενώ τα κλειστά μάτια τους δείχνουν ότι όλοι οφείλουμε να βλέπουμε πέρα από τα οποιαδήποτε κοινωνικά φίλτρα, να βλέπουμε με την ψυχή μας —«πάντα ανοιχτά, πάντ’ άγρυπνα τα μάτια της ψυχής μου», ζητούσε ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός στους Ελεύθερους Πολιορκημένους του. Άλλος ρόλος του ανθρακονήματος σε ορισμένα έργα του είναι να καταδείξει την αφόρητη πίεση της ψυχής του κατακλυσμένου από αρνητικά συναισθήματα ανθρώπου, τα αδιέξοδα, που δεν του επιτρέπουν να συνδεθεί με την πρωταρχική αφετηρία του, την ίδια τη φύση.
Ο ιστορικός Michel Pastoureau (1947) στο πάντοτε θεμελιώδες για τη μελέτη του μπλε χρώματος βιβλίο του (Bleu. Histoire d’une couleur, Παρίσι 2000, 2002 — ελληνική μετάφραση: Μπλε. Η ιστορία ενός χρώματος, Μετάφραση και επιστημονική επιμέλεια Άννα Καρακατσούλη, Αθήνα 2004) καταλήγει ότι από το τέλος του 15ου αιώνα, το πράσινο παραχωρεί σταδιακά τη θέση του στο προδρομικό χρώμα του μπλε για το υγρό στοιχείο, με αποτέλεσμα να γίνει πλέον εφεξής, όχι τυχαία, το τελείως ψυχρό μπλε το σύμβολο και το πιο αγαπημένο χρώμα των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών…
Τα έργα του Τάσου Νυφαδόπουλου στην έκθεση αυτή λειτουργούν ως προς τον εμπερίστατο άνθρωπο του καιρού και του τόπου μας με ομοιοπαθητικό, μάλλον, τρόπο: το ψυχρό μπλε της σημερινής κοινωνίας μας μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο μέσα από τη δύσκολη, κάποτε δραματική, υπέρβασή του και με την προσθήκη της άλω, του φωτοστέφανου, του χρυσού.
Δημήτρης Παυλόπουλος
Αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης
Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας
Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
—
Η επίσημη ιστοσελίδα του Τάσου Νυφαδόπουλου: tasosnyfadopoulos.com
