Η Violeta Parra (1917 – 1967) υπήρξε μια πολυτάλαντη, πολύπλευρη καλλιτέχνιδα (ποιήτρια, τραγουδίστρια και συνθέτρια, συλλέκτρια παραδοσιακών τραγουδιών, υφάντρια και γλύπτρια). Δεν είναι η εξ ορισμού παραδοσιακή καλλιτέχνιδα μόνον της Χιλής, αλλά ολόκληρης της Λατινικής Αμερικής. Κόρη, αδελφή και μητέρα μουσικών, έκανε την τέχνη τρόπο ζωής της. Ο μεγαλύτερος αδελφός της, ο ποιητής Nicanor Parra (Βραβείο Cervantes Λογοτεχνίας) την στήριξε πολύ στην αναζήτηση της τέχνης της. Όπως η Δόμνα Σαμίου στην Ελλάδα, η Violeta Parra όργωνε τα χωριά της Χιλής με ένα μαγνητόφωνο και ένα τετράδιο στο χέρι, συλλέγοντας μελωδίες, στιχάκια και ρυθμούς της Χιλιανής παράδοσης, τα οποία διαφορετικά θα ήταν καταδικασμένα στη λήθη.
Η ένταση και το πάθος με τα οποία ζούσε την τέχνη, τους έρωτές της, την προσήλωσή της στους ανθρώπους, την κοινωνική της συνείδηση, την ώθησαν γρήγορα στο να δημιουργήσει τα δικά της έργα. Οι στίχοι της είναι ποίηση, με την οποία εκφράζει τα βαθύτερα συναισθήματά της, συχνά σπαρακτική (“Maldigo del alto cielo” (Καταριέμαι τον ουρανό) / “por un amor traicionero” (για μια προδομένη αγάπη), ταυτόχρονα καταγγέλλει τις ανισότητες (“Yo no sé por qué mi dios le regala con largueza / sombrero con tanta pluma a quien no tiene cabeza” (Δεν ξέρω γιατί ο δικός μου θεός χαρίζει απλόχερα / καπέλα με τόσα φτερά σ’ αυτούς που δεν έχουν κεφάλι). Παράλληλα εκφράζεται μέσω των πλαστικών τεχνών: Ελαιογραφίες, φιγούρες από πεπιεσμένο χαρτί, καθώς και τα διάσημα υφαντά της, φτιαγμένα από υφάσματα, κλωστές και μαλλί, τα οποία εκτίθενται σε διάφορους καλλιτεχνικούς χώρους, μεταξύ άλλων στο Μουσείο Διακοσμητικών Τεχνών του Λούβρου στο Παρίσι.
Το έργο της αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για μεταγενέστερους καλλιτέχνες, οι οποίοι συνέχισαν την επίπονη εργασία τής διάσωσης της μουσικής της υπαίθρου και άλλων λαογραφικών εκδηλώσεων της Χιλής και της Λατινικής Αμερικής.
Το 2017 είναι λοιπόν η χρονιά της Violeta Parra και σε ολόκληρο τον κόσμο τιμούν την μεγάλη Χιλιανή καλλιτέχνιδα, με την κοινή ονομασία «100 χρόνια Violeta Parra», την οποία προώθησαν το Ίδρυμα Violeta Parra, το Μουσείο Violeta Parra, το Εθνικό Συμβούλιο Πολιτισμού και Τεχνών της Χιλής και η Διεύθυνση Πολιτιστικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών της Χιλής (DIRAC).
Συναυλίες
Πέμπτη 21 και Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου στο θέατρο Olvio
Η Violeta και ο κήπος με τα τραγούδια της. Θα ερμηνευτούν τραγούδια της Violeta Parra στις 21: 00 με παραδοσιακά όργανα και ρυθμούς.
Συντονίζει και συμμετέχει η Μεξικανή τραγουδίστρια και ηθοποιός Martha Moreleón με το μουσικό σχήμα Los del Sur, που αποτελούν ο Pedro Fabián από το Περού, ο Herman Mayr από την Αργεντινή και ο Óscar Pozo Ramos από τη Βολιβία. Θα υπάρξει ειδική συμμετοχή της Ελληνίδας τραγουδοποιού Λήδας Χαλκιαδάκη η οποία, αξίζει να σημειωθεί, είναι κόρη της Δανάης Στρατηγοπούλου, ερμηνεύτριας και μεταφράστριας στα ελληνικά του Πάμπλο Νερούδα, μεταξύ άλλων ποιητών. Συμμετέχει επίσης το Abanicoro, η χορωδιακή ομάδα της Σχολής Ιβηροαμερικανικών Γλωσσών και Πολιτισμών.
Παρασκευή 29 και Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου στο θέατρο Olvio
Η Violeta μέσα από τον καθρέφτη.
Στις 21: 00 θα ερμηνευτούν έργα του Χιλιανού συνθέτη και πιανίστα Luis Saglie, ο οποίος χρησιμοποιεί σαν αφετηρία μουσικά θέματα της Violeta Parra, σε έναν δικό του φόρο τιμής, με κλασικά όργανα. Ο καλλιτέχνης θα ταξιδέψει από τη Χιλή για να συμμετάσχει σε αυτή την εκδήλωση, αφιερωμένη στην πιο οικουμενική Χιλιανή, την Violeta Parra.
Συντονίζει και συμμετέχει η Χιλιανή βιολοντσελίστα Fabiola Ojeda, η οποία διαμένει μόνιμα στην Ελλάδα. Εκτός από τον συνθέτη και πιανίστα Luis Saglie, ειδικό καλεσμένος στην συναυλία, θα συμμετέχουν επίσης η Ana Chifu (φλάουτο), ο Servane Io Le Moller (ακορντεόν), η Γιούλα Γιαννάκη (πιάνο) και η Χιλιανή χορεύτρια παραδοσιακών χορών Natalia Soto. Συμμετέχει στο σόλο για τσέλο, η μεσόφωνος Αγγελική Καθαρίου.
Προβολή
Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου στον κινηματογράφo Αλκυονίδα
Η Violeta πήγε στον ουρανό.
Στις 20: 30 θα προβληθεί η ταινία του Χιλιανού σκηνοθέτη Andrés Wood (που σκηνοθέτησε, μεταξύ άλλων, την διάσημη ταινία Machuca) βασισμένη στην ομώνυμη βιογραφία που έγραψε ο Ángel Parra για τη ζωή της μητέρας του.
Θα προηγηθεί στην προβολή Σύντομη συζήτηση με τους Χιλιανούς: Luis Saglie, Fabiola Ojeda, Martín Donoso και την Μεξικανή Martha Moreleón. Συντονίζει η Leonora Moreleón
Violeta Parra
Η Violeta Parra γεννήθηκε το 1917 στο San Fabián του Alico, της επαρχίας Ñuble στην κεντρική Χιλή. Στα 12 της χρόνια έγραψε τους πρώτους της στίχους και τραγούδια. Ξεκίνησε να τραγουδά με την κιθάρα της σε τσίρκα και μπαρ και το 1953 εμφανίζεται το μεγαλείο της. Πρώτα σε ένα ρεσιτάλ στο σπίτι του Πάμπλο Νερούδα. Κι έπειτα, όταν το ραδιόφωνο της Χιλής αρχίζει να αναμεταδίδει τα τραγούδια της αφιερωμένα «στο ανθρώπινο και στο θείο» (a lo humano y a lo divino). Ξεκινά περιοδείες σε όλη τη Χιλή, το 1955 συμμετέχει στο Φεστιβάλ Νεολαίας στην Πολωνία και ηχογραφεί το πρώτο της άλμπουμ με την δισκογραφική εταιρεία “Chants du monde” (Τραγούδια του Κόσμου). Στις ικανότητές της ως συλλέκτρια παραδοσιακών τραγουδιών και ερμηνεύτριας εξαιρετικής μουσικότητας και πρωτοτυπίας, προσθέτει το ταλέντο της ως συνθέτρια και στιχουργός. Ταυτόχρονα είναι ζωγράφος, φτιάχνει κεραμικά και υφαντά, για τα οποία ανακαλύπτει ασυνήθιστες τεχνικές.
