Το 1927 art space εγκαινιάζει σειρά δράσεων με θέμα ”Borders | Borderlands | Crossings” («Σύνορα | Παραμεθόριοι | Διασχίσεις») που περιλαμβάνει residency και ομιλίες καλλιτεχνών, έκθεση φωτογραφίας, βίντεο και θεατρικά αναλόγια.
Η σειρά δράσεων ξεκινά την Κυριακή 14 Νοεμβρίου με ομιλία του προσκεκλημένου χορογράφου/ερευνητή Αrkadi Zaides και συνεχίζεται με την ομώνυμη έκθεση video και φωτογραφίας που εγκαινιάζεται την Παρασκευή 19 Νοεμβρίου. Οι δράσεις θα συνεχιστούν και μετά τις γιορτές (Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2022).
Όπως σημειώνει η υπεύθυνη του προγραμματισμού Ακτίνα Σταθάκη «ο σχεδιασμός της θεματικής έχει ως επίκεντρο την διερεύνηση της έννοιας των συνόρων ως ιστορικών και πολιτικών κατασκευών. Μας ενδιαφέρει να φωτίσουμε διαφορετικές εμπειρίες, ιστορίες και πολιτικές που αφορούν στην έννοια του συνόρου αφενός ως διαχωριστικής γραμμής που ορίζει το δικαίωμα στο ανήκειν και στην κινητικότητα προασπίζοντας εθνικά και συλλογικά αφηγήματα και αφετέρου ως ενός μη-τόπου αέναης διάσχισης και συγκρότησης της ανθρώπινης ζωής ως “γυμνής ζωής” που μας εγκαλεί να επαναπροσδιορίσουμε την αξία της».
Η ενότητα των δράσεων σχεδιάστηκε το 2019 αλλά αναβλήθηκε αρκετές φορές λόγω πανδημίας και παρουσιάζεται τώρα με μικρές αλλαγές στον αρχικό της σχεδιασμό. Περιλαμβάνει έργα και καλλιτέχνες από την Ελλάδα, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Παλαιστίνη, την Πορτογαλία, τη Γερμανία, τη Νιγηρία και το Μαρόκο. Τελεί υπό την αιγίδα και επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Το πρόγραμμα του ”Borders | Borderlands | Crossings” για τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο
14 Νοεμβρίου 2021, 19.00 | Ομιλία του χορογράφου Arkadi Zaides και παρουσίαση της έρευνάς του για το έργο ”Necropolis”. Την ομιλία θα ακολουθήσει συζήτηση με την συμμετοχή του ακτιβιστή και ιδρυτή του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων Γιονούς Μοχαμαντί. Στο 1927 Αrt Space και διαδικτυακά μέσω zoom.
19 Νοεμβρίου 2021, 17.00 | Εγκαίνια της έκθεσης ”Borders | Borderlands | Crossings” με έργα των: Λουίζα Βραδή, Doris Hakim, Frank Holbein, Ελευθερία Κατσάνου, Uzoma Orji, Reuben Ross, Luciano Scherer & Maira Flores, Σαπφώ Ταβούτη, Μυρτώ Φουστέρη, Waterwell, Haya Zaatry.
Ώρες λειτουργίας έκθεσης: Παρασκευή 5-9μμ, Σάββατο-Κυριακή 12-5μμ. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 19 Δεκεμβρίου και θα επαναλειτουργήσει μετά τις γιορτές.
1η Δεκεμβρίου 2021, 19.30 | Παρουσίαση/ομιλία από τους Παλαιστινίους κινηματογραφιστές Salim Abu Jabal και Ula Tabari στο πλαίσιο της έκθεσης.
Οι καλλιτέχνες και τα έργα
Arkadi Zaides: Necropolis (residency και ομιλία) | Με τη συμμετοχή του ακτιβιστή Γιονούς Μοχαμαντί
Το ”Necropolis” εκκινεί από έναν κατάλογο που καταγράφει τους θανάτους μεταναστών στην πορεία τους προς την Ευρώπη και εκδίδεται κάθε χρόνο από το δίκτυο UNITED for Intercultural Action. Ο Zaides και η ομάδα του εμβαθύνουν στην πρακτική της διευρυμένης ιατροδικαστικής για να σχηματίσουν ένα νέο εικονικό αποθετήριο που θα τεκμηριώνει τα λείψανα των πολλών των οποίων οι θάνατοι κατά κύριο λόγο δεν αναγνωρίζονται μέχρι και σήμερα. Αυτό το αρχείο μεγαλώνει συνεχώς μέσω residencies και παραστάσεων σε διάφορες τοποθεσίες στην Ευρώπη. Εκτείνεται προς όλες τις κατευθύνσεις στο χώρο και το χρόνο και διασυνδέει τις μυθολογίες, τις ιστορίες, τις γεωγραφίες και τις ανατομίες όσων έχουν εξασφαλίσει τη θέση τους στην Πόλη των Νεκρών.
Η ελευθερία της κίνησης πρέπει να επιστραφεί στα σώματα που εισέρχονται στην Ευρώπη ως πτώματα. Και παρόλο που στην Πόλη των Νεκρών δεν έχει απομείνει κανένα σώμα για να χορέψει, είναι ακριβώς αυτό το μη-σώμα, αυτό το σώμα των σωμάτων – το σώμα της NECROPOLIS – που ο Zaides στοχεύει να φέρει ξανά στη ζωή.
Στην συγκεκριμένη παρουσίαση, ο Zaides θα μοιραστεί την πρακτική του της χορογραφίας ντοκιμαντέρ, και θα συζητήσει για τις δυνατότητες της χορογραφίας να συνδεθεί με τα επείγοντα ζητήματα του καιρού μας, μέσω της χρήσης αρχειακού υλικού εστιάζοντας στο Necropolis και στο residency που πραγματοποιεί ως προσκεκλημένος του 1927 Art Space.
Ο Arkadi Zaides είναι Ισραηλινός ανεξάρτητος χορογράφος και εικαστικός καλλιτέχνης, λευκορωσικής καταγωγής, που ζει σήμερα στη Γαλλία. Στο Ισραήλ συμμετείχε σε διάφορες ομάδες, όπως η Batsheva Dance Company και η Yasmeen Godder Dance Group, πριν ξεκινήσει την ανεξάρτητη πορεία του το 2004. Οι παραστάσεις και οι εγκαταστάσεις του έχουν παρουσιαστεί σε πολυάριθμα φεστιβάλ χορού και θεάτρου, μουσεία και γκαλερί σε όλη την Ευρώπη, τη Βόρεια και Νότια Αμερική και την Ασία.
Reuben Ross: Πέρα από τη Μεδίνα (φωτογραφία)
Στις αρχές του 20ου αιώνα, η Σεφρού (Μαρόκο) ήταν μια κωμόπολη με λίγες χιλιάδες κατοίκους και τα όριά της έφταναν μέχρι τα τείχη της ιστορικής Μεδίνας. Σταδιακά μέσα στα χρόνια, η πόλη υπέστη απότομη αστικοποίηση, τα όριά της μετακινήθηκαν επανειλημμένα και η Μεδίνα της έγινε ασήμαντη. Παράλληλα συνέβησαν και κοινωνικές αλλαγές λόγω της έντονης εσωτερικής μετανάστευσης που ανακίνησε ερωτήματα ταυτότητας και του ανήκειν.
Το πρότζεκτ του ανθρωπολόγου και φωτογράφου Reuben Ross περιλαμβάνει εθνογραφική έρευνα και φωτογραφία προκειμένου να κατανοήσει τις αλλαγές στην πόλη Σεφρού και πώς τα μετακινούμενα όριά της μπορούν να φωτίσουν την κοινωνική ιστορία της πόλης.
Λουίζα Βραδή- Ελευθερία Κατσιάνου- Σαπφώ Ταβούτη – Μυρτώ Φουστέρη | ”Dourgouti: A moving space” (φωτογραφία και βίντεο)
Το Δουργούτι, γεμάτο ασυνέχειες και πολλαπλά γίγνεσθαι ξεδιπλώνει το πρόσωπο του πάνω σε ένα κινηματογραφικό σκηνικό δομημένο από ήσυχες γειτονιές και επιβλητικά κτήρια. Τι ιστορίες έχει να μας αφηγηθεί; Το ”Dourgouti: A moving space” αποτελεί ένα in progress project που καταγράφει πολυμεσικά τα ετερόκλητα στοιχεία και τον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της περιοχής που φαίνεται να παλεύει μεταξύ μιας φθαρμένης ταυτότητας και μιας καινούριας πραγματικότητας.
Η Μυρτώ Φουστέρη είναι καλλιτέχνιδα που εργάζεται πάνω στη φωτογραφία και τα multimedia με έδρα την Αθήνα. Η φωτογραφία δοκιμίου είναι το βασικό στοιχείο του έργου της.
Η Ελευθερία Κατσιάνου είναι filmmaker που ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σκηνοθετεί και γράφει ιστορίες με ανθρωποκεντρικό και κοινωνικό χαρακτήρα, την απασχολεί η έννοια της έμφυλης ταυτότητας, του ανήκειν, των στερεοτύπων, των τοτέμ και αποτυπώνει στον φακό τη σχέση και αλληλεπίδραση του ανθρώπου με τον περιβάλλοντά χώρο του, αστικό και φυσικό.
H Λουίζα Βραδή είναι εικαστικός και φωτογράφος που ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Η φωτογραφία, το βίντεο και η διαδραστικότητα είναι τα κύρια στοιχεία της δουλειάς της. Κύριο ενδιαφέρον της αποτελεί η προσωπική και συλλογική μνήμη, η ταυτότητα και η νεανική κουλτούρα, η ανθρώπινη μετακίνηση και η σχέση των ανθρώπων με τη γη που κατοικούν. Για το 2020 κηρύχθηκε ως μία από τις 30 καλύτερες φωτογράφους κάτω των 30 από το Artpil.
Η Σαπφώ Ταβούτη είναι δημοσιογράφος με έδρα την Αθήνα και ασχολείται με το φωτορεπορτάζ και την φωτογραφία ντοκουμέντο. Ένα μεγάλο μέρος του έργου της είναι η διερεύνηση και καταγραφή κοινωνικών θεμάτων που σχετίζονται με την περιθωριοποίηση, την εξορία και την αισθητηριακή ανθρωπολογία.
Haya Zaatry: Reclaiming the Palestinian City
Νέος Παλαιστινιακός αστισμός στη Χάιφα: πόλη, τόπος, κουλτούρα και ταυτότητα (αρχιτεκτονική)
Τα τελευταία χρόνια στην πόλη της Χάιφα, της τρίτης μεγαλύτερης πόλης του Ισραήλ, παρατηρείται ένα νέο αστικό φαινόμενο: η πόλη έχει γίνει ένα πολιτιστικό κέντρο καλλιτεχνικής δημιουργίας, διασκέδασης και αναψυχής για τους νέους Παλαιστίνιους. Υπάρχει μεγάλη αύξηση σε χώρους πολιτισμού οι οποίοι συμβάλουν στη διαμόρφωση της τοπικής ταυτότητας μέσα αφενός από την ενδοσκόπηση, αφετέρου από το διάλογο με το διεθνές γίγνεσθαι, τον Αραβικό κόσμο, και τον Παλαιστινιακό λαό.
Η έρευνα της Παλαιστίνιας ερευνήτριας, αρχιτέκτονα και μουσικού Haya Zaatry επικεντρώνεται στην ιστορία, τον πολεοδομικό σχεδιασμό, την αρχιτεκτονική και την κοινωνία, προκειμένου να διερευνήσει αυτό το αστικό φαινόμενο και να αναδείξει τη σημασία του στην έκφραση μίας ανανεωμένης Παλαιστινιακής αστικής ταυτότητας στη Χάιφα.
Frank Holbein: 11 ORTE (βίντεο)
Η βίντεο-εγκατάσταση του Frank Holbein εστιάζει σε διαφορετικά σημεία των εσωτερικών συνόρων μεταξύ Ανατολικής και Δυτική Γερμανίας, τριάντα χρόνια μετά το άνοιγμά τους το 1989. Παρακινημένος από την περιέργεια να μάθει τι απέγινε η συνοριακή γραμμή μετά από τόσα χρόνια, ο Holbein, μετά από πολυήμερες εξορμήσεις στα μήκους 250 χιλιομέτρων εσωτερικά σύνορα ασχολείται με την αναπαράσταση της φύσης και την αντίληψη των αναμνήσεων. Το βίντεο έχει διάρκεια 59 λεπτά και αποτελείται από 11 στατικά πλάνα του τοπίου κατά μήκος των πρώην ενδογερμανικών συνόρων.
Η βίντεο-εγκατάσταση δημιουργήθηκε το 2017 σε συνεργασία με την Ακαδημία Καλών Τεχνών της Λειψίας (HGB) και το «Μνημείο για το Διαχωρισμό της Γερμανίας Marienborn» στο πλαίσιο της έκθεσης ”Operation Grenze” που επιμελήθηκαν οι καθηγητές Joachim Blank και Fabian Bechlte. Το 2018 η ταινία ”11 ORTE” παρουσιάστηκε στο ”Night Screenings – temporary spaces for new narratives” σε συνεργασία με το Video-Forum, Neuer Berliner Kunstverein (n.b.k.) σε επιμέλεια της Marenka Krasomil. Ο Frank Holbein είναι κινηματογραφιστής που ζει μεταξύ Λειψίας και Αθήνας και συνιδρυτής του καλλιτεχνικού χώρου ΜΕΜΕ στο Μεταξουργείο.
Uzoma Orji: Passport Mathematics (φωτογραφία)
Η σειρά φωτογραφιών ”Passport Mathematics” αποτελεί μία κριτική στο υπάρχον πλαίσιο της ανθρώπινης κινητικότητας, την επιβεβαίωση ότι η πολιτική των διαβατηρίων είναι απλώς ένας τρόπος να μετριέται η αξία του ανθρώπου βάσει της εθνικότητάς του. Ο Orji χρησιμοποιεί τον Διεθνή Δείκτη Ισχύος Διαβατηρίων (Global Passport Power Rank) που αποδίδει «σκορ κινητικότητας» προκειμένου να υπολογίσει ότι 1 Αμερικάνος ισούται με 3 Νιγηριανούς, 1 Σουηδός με 5 Αφγανούς κλπ.
Με το έργο του ο Orji, Νιγηριανός εικαστικός που διερευνά τις δυνατότητες διασύνδεσης εικόνας και τεχνολογίας, διερωτάται για την αντίληψή μας περί ισότητας και δικαιοσύνης τον 21ο αιώνα και για τους λόγους για τους οποίους η στοιχειώδης μας αντίληψη ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι δεν ισχύει όταν μιλάμε για σύνορα και κινητικότητα.
Waterwell: The Flores Exhibits (βίντεο)
Στο αφηγηματικό πρότζεκτ ”The Flores Exhibits”, καλλιτέχνες, νομικοί, δικηγόροι, ακτιβιστές, διαβάζουν τις ένορκες καταθέσεις παιδιών από τα κέντρα κράτησης στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού. Για το βίντεο χρησιμοποιήθηκαν κείμενα από 69 καταθέσεις – παιδιών, δικηγόρων και παιδιάτρων – που ελήφθησαν τον Ιούνιο του 2019 από ομάδα δικηγόρων υπεύθυνη για την τήρηση της συμφωνίας Flores που καθορίζει τη χρονική διάρκεια και συνθήκες υπό τις οποίες μπορούν να βρίσκονται παιδιά υπό κράτηση.
Σκοπός του πρότζεκτ είναι να αναδείξει το ζήτημα του διαχωρισμού οικογενειών στα σύνορα και να καταδείξει με στοιχεία τις συνέπειες που έχουν σε χιλιάδες ανθρώπων οι παράνομες συνθήκες κράτησης, η έλλειψη ιατρικής περίθαλψης και οι απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης. To Waterwell είναι ανεξάρτητος οργανισμός παραγωγής φιλμ και θεάτρου και διοργάνωσης εκπαιδευτικών προγραμμάτων με κοινωνικό πρόσημο.
Luciano Scherer-Maira Flores: Untitled (5) (βίντεο)
Το ”Untitled (5)” είναι ένα βίντεο που δημιουργήθηκε το 2018 και αποτελεί μέρος της σειράς βίντεο περφόρμανς “Films of Drowning”, που ξεκίνησε το 2015. Στο βίντεο, τα σώματα των καλλιτεχνών κείτονται ακίνητα σε διαφορετικές ακτές. Η σειρά έργων πρωτοπαρουσιάστηκε την ίδια εποχή που το σώμα του μικρού Αιλάν Κουρντί βρέθηκε στο Μπόντρουμ της Τουρκίας και εκτοτε, σώματα συνεχίζουν να ξεβράζονται διαρκώς. Παραπέμποντας στο φροϋδικό «ανοίκειο», και παρά τις διαρκείς εικόνες στα μίντια σωμάτων χωρίς πρόσωπα, τα γεγονότα εξακολουθούν να μας στοιχειώνουν.
Το 5λεπτο φιλμ των Luciano Scherer και Maria Flores, βραβευμένων κινηματογραφιστών με έδρα την Πορτογαλία, έχει προβληθεί στην Πορτογαλία, την Ιταλία και τη Βραζιλία και κέρδισε το 2018 το πρώτο βραβείο του Διαγωνισμού ΜΑΑΤ (Art, Architecture and Technology Museum) στα πλαίσια του Ετήσιου Διεθνούς Βίντεο Αρτ φεστιβάλ της Λισσαβώνας.
Doris Hakim: Locus Sacer (βίντεο)
Η Ιερουσαλήμ, η Άγια Πόλη, έχει δύο σημαντικά τείχη – ένα θρησκευτικής σημασίας (το Τείχος των Δακρύων) και το Διαχωριστικό Τείχος (μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης).
Το νόημα του διαχωρισμού (φυλετικού, θρησκευτικού, πολιτικού κλπ) απασχολεί την καλλιτέχνιδα: το τείχος ως ένα εργαλείο – ένα ορατό όριο με σκοπό να διαχωρίσει ομάδες ανθρώπων. Η ηχητική εγκατάσταση του βίντεο είναι έργο του Γιάννη Αντωνόπουλου, και αποτελεί μία ανάμειξη τριών ηχητικών στοιχείων τριών μονοθεϊστικών θρησκειών των Αγίων Τόπων και ηχογραφήσεων από την περιοχή.
Η Doris Hakim είναι Παλαιστίνια-Ελληνίδα εικαστικός και performer. Η σύνθετη και πολυσυλλεκτική καταγωγή παίζει σημαντικό ρόλο στις καλλιτεχνικές της αναζητήσεις που επικεντρώνονται σε θέματα έμφυλης, θρησκευτικής και πολιτικής κακοποίησης.
Salim Abu Jabal (ομιλία): Με σπουδές στο θέατρο, λογοτεχνία και σενάριο, ο Σαλίμ έχει εργαστεί ως δημοσιογράφος και κριτικός τους πολιτισμού με επίκεντρο τη σύγκρουση Παλαιστίνης-Ισραήλ. Έχει εργαστεί ως κριτικός, παραγωγός και σκηνοθέτης σε ταινίες και προγράμματα για την τηλεόραση και είναι γνωστός για το ντοκιμαντέρ του Roshmia που βραβεύτηκε στον Αραβικό κόσμο και διεθνώς.
Έχει ιδρύσει το περιοδεύον φεστιβάλ κιν/φου “Films From Behind The Wall” (2005) και το Ramallah Cinema Club (2013). Έχει διατελέσει υπεύθυνος προγραμματισμού στο Palestine Cinema Days (2016, 2017) και στο Haifa Independent Film Festival (2018) και μέλος κριτικής επιτροπής στα Festival Ciné-Palestine (2017) και Jordan Film Fund (2019 και 2020).
Ula Tabari (ομιλία): Παλαιστίνια κινηματογραφίστρια με έδρα το Παρίσι, σπούδασε θέατρο και εικαστικά πριν οδηγηθεί στο χώρο του κινηματογράφου και την ανάμειξη διαφορετικών μέσων που αποτελεί πλέον το επίκεντρο της δουλειάς της. Έχει εργαστεί σε διαφορετικούς τομείς της κινηματογραφικής παραγωγής, σκηνοθέτησε το πρώτο της ντοκιμαντέρ το 2002 και το 2015 ίδρυσε την εταιρεία παραγωγής Al Ashiqat.
*Cover photo: Reuben Ross: Πέρα από τη Μεδίνα
