Το εμβληματικό έργο της ελληνικής μουσικής δημιουργίας «Tο Χαμόγελο της Τζοκόντας» του Μάνου Χατζιδάκι γίνεται μπαλέτο σε χορογραφία της Αγγελικής Στελλάτου και παρουσιάζεται μαζί με ένα από το λιγότερο γνωστά έργα του ίδιου συνθέτη, τον Μαρσύα, από το μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής σε πρώτη πανελλήνια παρουσίαση, από τις 4 Μαρτίου στο θέατρο Ολύμπια.
«Τα δέκα αυτά τραγούδια γράφτηκαν μ’ ένα συγκερασμό απελπισίας και αναμνήσεων. Το θέμα είναι η γυναίκα έρημη μες τη μεγάλη πόλη. Το κάθε τραγούδι είναι κι ένας μονόλογος της κι όλα μαζί συνθέτουν την ιστορία της. Μια ιστορία σύγχρονη και παλιά μαζί». Με αυτά τα λόγια έκλεινε ο Μάνος Χατζιδάκις το σημείωμα του στην πρώτη έκδοση του Χαμόγελου της Τζοκόντας. Το έργο, που έχει πουλήσει πάνω από 3 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως, ηχογραφήθηκε το 1965 στη Νέα Υόρκη σε παραγωγή του Κουίνσι Τζόουνς. Ακριβώς μισό αιώνα αργότερα, στις αρχές του 2015 η Εθνική Λυρική Σκηνή αναθέτει στην χορογράφο και χορεύτρια Αγγελική Στελλάτου να το χορογραφήσει για το μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, σε μια ενιαία παράσταση με τον λιγότερο γνωστό Μαρσύα του Μάνου Χατζιδάκι.
Η Αγγελική Στελλάτου, προσωπικότητα του ελληνικού χορού, συνεργάζεται για πρώτη φορά με το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής αναλαμβάνοντας να εμφυσήσει κίνηση στα δύο σπουδαία έργα του Μάνου Χατζιδάκι: «Το Χαμόγελο δεν είναι μόνο ένα σημαντικό μουσικό έργο που μεταφέρει τόσο απλά και εύθραυστα τεράστιο συγκινησιακό φορτίο. Είναι ένα κομμάτι μας, μια μουσική που μας έχει σημαδέψει, συντροφεύσει, τόσο που μπορούμε να αναφερόμαστε σε αυτό ως η Τζοκόντα, ή το Χαμόγελο. Ο Μαρσύας, από την άλλη, είναι ένα χορόδραμα, καρπός της συνεργασίας του Μάνου Χατζιδάκι με τη Ραλλού Μάνου, όχι γνωστό αλλά που μαζί με τον Καραγκιόζη θεωρούνται εμβληματικά έργα της χορογράφου», σημειώνει.
Η Αγγελική Στελλάτου συνιδρύτρια και πρωταγωνίστρια της Ομάδας Εδάφους, που μαζί με τον Δημήτρη Παπαϊωάννου δημιούργησαν το 1987. Πολυβραβευμένη χορεύτρια και εμβληματικό πρόσωπο της άνοιξης του χοροθεάτρου στην Ελλάδα την δεκαετία του ’90, σημάδεψε με την ερμηνεία της παραστάσεις όπως η Μήδεια, Ενός Λεπτού σιγή, Ανθρώπινη δίψα, Δράκουλας, όλες σε χορογραφία του Δημήτρη Παπαϊωάννου. Το 2004 ήταν η επικεφαλής χορογράφος των Τελετών Έναρξης και Λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, ενώ έχει σκηνοθετήσει και χορογραφήσει πολλές παραστάσεις στο Εθνικό Θέατρο, Θέατρο του Νέου Κόσμου, Μέγαρο Μουσικής, Θέατρο Εμπρός και έχει συνεργαστεί με ομάδες χορού όπως Sine Qua Non, Ανάλια, amorphy.org, Χορικά της Ζουζούς Νικολούδη.
Στο Χαμόγελο της Τζοκόντας, η Στελλάτου επιχειρεί ένα διάλογο μεταξύ του σύγχρονου χορού και του μπαλέτου με συνοδοιπόρους χορευτές του μπαλέτου της ΕΛΣ και με οδηγό τη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι. Στον ρόλο της Τζοκόντας η διακεκριμένη Α’ Χορεύτρια του Μπαλέτου της ΕΛΣ Μαρία Κουσουνή. Τα σκηνικά υπογράφει η Εύα Μανιδάκη, τα κοστούμια ο Κέννυ Μακ Λέλλαν και τους φωτισμούς ο Αλέκος Γιάνναρος.
Το μπαλέτο «Ο Μαρσύας» είναι το έργο 4 στον επιλεκτικό κατάλογο αριθμημένων έργων του Χατζιδάκι και γράφτηκε το 1950. Την ίδια χρονιά παρουσιάστηκε στην Αίγινα από το Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου, του οποίου ο Χατζιδάκις υπήρξε ιδρυτικό μέλος και καλλιτεχνικός διευθυντής. Τα σκηνικά ήταν του Γιάννη Τσαρούχη, ενώ τον ρόλο του Απόλλωνα υποδύεται η Αλέκα Κατσέλη. Γράφει ο ίδιος ο Χατζιδάκις για την υπόθεση: «Ο Μαρσύας παίζει με τον αυλό που άφησε η Αθηνά και μαγεύει τους συντρόφους του. Παρασυρμένος απ΄ τη δύναμη του, προκαλεί τον Απόλλωνα-Ήλιο και φωνάζει τις Νύμφες να χορέψουν μαζί του. Ο Απόλλων θυμωμένος φωνάζει την δική του ακολουθία, τις Μούσες, που έρχονται να κρίνουν τον αγώνα. Ο Απόλλων παίζει τόσο ωραία, που οι Νύμφες ανησυχούν για το αποτέλεσμα. Ο Μαρσύας απαντά μ΄ ένα ξέφρενο χορό. Τώρα οι Μούσες θ΄ αποφασίσουν. Ο Μαρσύας χάνει και σε λίγο ξεψυχά. Οι Νύμφες θρηνούν τον νεκρό Μαρσύα. Απ΄ τα δάκρυα τους θα γεννηθεί ένας ποταμός, μια βαθιά θάλασσα να τον περιέχει».
