Το πρόγραμμα Δημόσιων Δράσεων της «Documenta 14», φιλοξενείται τον Σεπτέμβριο του 2016 στο Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων, στο Πάρκο Ελευθερίας. 45 συμμετέχοντες έχουν προσκληθεί να «ασκήσουν την ελευθερία» μέσα σε αυτό το κτίριο, που, στην πρόσφατη ιστορία της Ελλάδας, χρησιμοποιείτο ως έδρα της στρατιωτικής αστυνομίας κατά τη διάρκεια της επταετούς δικτατορίας.
H «ελευθερία» γίνεται αντιληπτή όπως την εκφράζει ο Φουκώ– όχι ως ατομική ιδιοκτησία ούτε ως φυσικό δικαίωμα, αλλά ως πρακτική. Υπάρχει ένας χώρος. Υπάρχουν κάποια σώματα. Υπάρχουν κάποιες φωνές. Τι μπορεί να γίνει; Ποιος και τι γίνεται ορατό; Ποιες φωνές μπορούν να ακουστούν και ποιες παραμένουν σιωπηλές; Πώς μπορεί να αναδιοργανωθεί η δημόσια σφαίρα;
Οι επισκέπτες δεν θα βρουν ούτε ατομικά καθίσματα ούτε μια σταθερή αρχιτεκτονική στη Βουλή των Σωμάτων. Η μαλακή αρχιτεκτονική του Ανδρέα Αγγελιδάκη, που αποτελείται από 68 μπλοκ ερειπίων (τα ερείπια ενός δημοκρατικού κοινοβουλίου;) μπορεί να συναρμολογηθεί και να τοποθετηθεί εκ νέου με άπειρους τρόπους, δημιουργώντας πολλαπλές εφήμερες αρχιτεκτονικές για τη Βουλή των Σωμάτων. Όποιος θέλει μπορεί να συμμετάσχει στην καθημερινή διαμόρφωση αυτού του πολιτικού θέατρου, που αμφισβητεί την τοποθεσία, την ιεραρχία, την ορατότητα, την κλίμακα…
Οι «34 Ασκήσεις Ελευθερίας» έχουν στόχο να συνθέσουν μια queer αντιαποικιακή ευρωπαϊκή συμφωνία με αφετηρία τη δεκαετία του 1960 έως σήμερα, εμπλέκοντας στο διάλογο και φέρνοντας στο προσκήνιο αντιφρονούσες, ετερογενείς και αποσιωπημένες αφηγήσεις. Στην αρχή φέρνοντας κοντά την παράδοση της ριζοσπαστικής Αριστεράς και τον αντι-αποικιοκρατικό αγώνα για εθνική κυριαρχία των αυτόχθονων πληθυσμών στην Ευρώπη. Η φωνή του Antonio Negri –ενός από τους ιδρυτές του κινήματος Potere Operaio (Εργατική Εξουσία), το 1969, και μέλος της ιταλικήςAutonomia Operaia (Εργατική Αυτονομία)– συναντά τη φωνή του Niillas Somby – ακτιβιστή για τα πολιτικά δικαιώματα και την εθνική κυριαρχία των Σάμι, στον βορρά της Νορβηγίας. Τη δεκαετία του 1970, και οι δύο αντιμετώπισαν διαφορετικές κατηγορίες ως τρομοκράτες.
Παραμερίζοντας την καθιερωμένη αντίθεση δικτατορίας και δημοκρατίας, γίνεται προσπάθεια να εξηγηθούν οι αποτυχίες της μετάβασης από τη δικτατορία στη νεοφιλελεύθερη δημοκρατία, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ισπανία, την Αργεντινή ή τη Χιλή: πώς η έννοια της ελευθερίας ταυτίστηκε με την ελεύθερη αγορά. Ενώ η δεκαετία του 1980 παρουσιάζεται συχνά ως περίοδος παρακμής για τα κινήματα κοινωνικής απελευθέρωσης και ως προάγγελος της εμφάνισης μιας καινούριας δημοκρατικής συναντίληψης μέσα στο πλαίσιο του καπιταλισμού –προτάσσοντας στη θέση της ιδεολογικής αντίθεσης την οικονομική ανάπτυξη– τα αντι-αποικιοκρατικά, φεμινιστικά, queer και αντι-AIDS κινήματα άρχισαν να καταδεικνύουν τα κενά στον Δυτικό ηγεμονικό λόγο. Είναι άραγε δυνατό να συλλάβουμε την ελευθερία πέρα από την καπιταλιστική της αντίληψη;
Σταδιακά, μέσα σε αυτό το δεκαήμερο διάλογο σκοπός είναι να ακουστούν σύγχρονες γλώσσες αντίστασης, από την κουρδική επανάσταση της Rojava ως τους queer, τρανσέξουαλ, εκδιδόμενους και τις φωνές των μεταναστών στην Τουρκία, την Ελλάδα, στο Μεξικό ή στη Βραζιλία, τους σύγχρονους αγώνες για την αποκατάσταση των αυτόχθονων πληθυσμών, τις νέες πολιτικές και καλλιτεχνικές πρακτικές που επινοούν νέες μορφές επίδρασης, γνώσης και πολιτικής υποκειμενικότητας, όπως ecosex, queer-indigenism και ριζοσπαστική επιτελεστικότητα. Όλοι μαζί σχεδιάζουν έναν πολιτικό και ποιητικό χάρτη της Ευρώπης διαφορετικό από εκείνον που σχεδίασε η Ευρωπαϊκή Ένωση.
34 Ασκήσεις Ελευθερίας: 14-24 Σεπτεμβρίου
– Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου 19.00-23.00
Εισαγωγή από τους:
Adam Szymczyk, Καλλιτεχνικός Διευθυντής documenta 14
Paul B. Preciado, Επιμελητής του Προγράμματος Δημόσιων Δράσεων, documenta 14
Ανδρέας Αγγελιδάκης, αρχιτέκτονας/καλλιτέχνης
Democracy is not freedom. Freedom is a practice. (Η δημοκρατία δεν είναι ελευθερία. Η ελευθερία είναι μια πρακτική).
Ασκήσεις:
#1. Linnea Dick, συγγραφέας, ζωγράφος και τελετάρχης της πολιτιστικής κληρονομιάς των Kawakwaka’wakw, Nisga’a και Τσίμσιαν
#2. Antonio Negri, πολιτικός θεωρητικός και φιλόσοφος
#3. Niillas Somby, Σάμι ακτιβιστής για τα πολιτικά δικαιώματα, δημοσιογράφος, κινηματογραφιστής και φωτογράφος
#4. Educación Cívica / Εκπαίδευση στην Κοινωνία των Πολιτών
Sergio Zevallos, καλλιτέχνης
Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου, 19.00-23.00
Democratic Transitions.. Into Neoliberalism (Δημοκρατικές Μεταβάσεις … στον Νεοφιλελευθερισμό)
Ασκήσεις:
#5. Η ελευθερία ως αξία της αγοράς. Η ελευθερία ως πράξη αντίστασης
Judith Revel, καθηγήτρια Φιλοσοφίας, Université Paris Ouest Nanterre-La Défense, και μέλος της επιστημονικής επιτροπής του Κέντρου Michel Foucault
#6. Μνήμη Under Construction: Προς μια Δημόσια Mνήμη των Βασανιστηρίων στην Ελλάδα
Κωστής Κορνέτης, UC3M CONEX-Marie Curie Fellow στο Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου Carlos III, Μαδρίτη
#7. O γιος του γείτονά σας. Η δημιουργία ενός βασανιστή, Jørgen Flindt Pedersen και Erik Stephensen, Δανία, 1981, 52 λεπτά
Κινηματογραφική προβολή
#8. This Is Not The Place. Τέσσερις επισκέψεις στη Villa Grimaldi: Ένα κέντρο βασανιστηρίων και κράτησης στη Χιλή
Diana Taylor, καθηγήτρια πανεπιστημίου και καθηγήτρια Μελετών Παραστατικών Τεχνών και Ισπανικής Γλώσσας στο New York University
#9. Μεταξύ τρόμου και γλεντιού. Συλλογικές στρατηγικές Αντίστασης κατά τη διάρκεια τηςδικτατορίας στην Αργεντινή και τη Βραζιλία
Ana Longoni, συγγραφέας, επιμελήτρια και καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης, Universidad de Buenos Aires
#10. dj set, Lies Vanborm, dj
– Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου, 17.45 – 23.00
Ασκήσεις:
#11. Περίπατος σε τόπους Ελευθερίας και Βασανισμού στην Αθήνα
(5:45-8:45 μ.μ.)
Ομαδικός περίπατος στην πόλη της Αθήνας, σε συνεργασία με τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), αναζητώντας τα ιστορικά ίχνη καταπίεσης, βίας και διεκδίκησης της Ελευθερίας κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας της περιόδου 1967-1974.
Περίπατος στα ελληνικά
Σημείο συνάντησης: 5:45 μ.μ. στο Πολυτεχνείο στην είσοδο από την οδό Τοσίτσα
Σημείο κατάληξης: Πάρκο Ελευθερίας
Ξεναγοί στον ελληνόγλωσσο περίπατο είναι οι: Βαγγέλης Καραμανωλάκης (Ιστορικός, Πανεπιστήμιο Αθηνών) και Τάσος Σακελλαρόπουλος (Ιστορικός, Υπεύθυνος Ιστορικών Αρχείων, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα)
Περίπατος στα αγγλικά
Σημείο συνάντησης: 6:15 μ.μ. στο Πολυτεχνείο στην είσοδο από την οδό Τοσίτσα
Σημείο κατάληξης: Πάρκο Ελευθερίας
Ξεναγοί στον αγγλόφωνο περίπατο είναι οι: Κωστής Καρπόζηλος (Ιστορικός, Διευθυντής των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας – ΑΣΚΙ, Αθήνα) και Κατερίνα Λαμπρινού (Ιστορικός, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα)
Την ίδια ώρα στo Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων, Πάρκο Ελευθερίας:
#12. Το Χρονικό της Δικτατορίας (1967-1974), Παντελής Βούλγαρης, Ελλάδα, 37 λεπτά
Προβολή ταινίας
Επιτάφιος για τη Δημοκρατία (21:30-23.00)
#13. Επιτάφιος 2
Άντζελα Μπρούσκου ‒ Θέατρο Δωματίου, θεατρική ομάδα και Minimaximum ImproVision, μουσική ομάδα αυτοσχεδιασμού
– Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου (19.00) – Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου (22.00)
Αρχιτεκτονικές του τρόμου, φωνές αντίστασης
Ασκήσεις:
#14. Ojo de gusano: Μην κοιτάς κάτω
Regina José Galindo, καλλιτέχνις
#15. Chronotopes / Δυστοπικές Γεωμετρίες / Τρομακτικές γεωγραφίες
Νένη Πανουργιά, ανθρωπολόγος, επισκέπτρια αναπληρώτρια καθηγήτρια Ανθρωπολογίας στο New School for Social Research της Νέας Υόρκης
#16. Lingua Tertii Imperii
Daniel García Andujar, καλλιτέχνης
#17. Red Star, Crescent Moon / με τον τρόπο του Sohail Daulatzai
Naeem Mohaiemen, καλλιτέχνης
#18. Ηχοτοπία κράτησης: Μουσική και βασανιστήρια στη Χούντα (1967-1974)
Άννα Παπαέτη, ανεξάρτητη ερευνήτρια και μουσικολόγος
#19. Απόπειρα. Έλα.
Γεωργία Σαγρή, καλλιτέχνις
Σημείωση: Οι επισκέπτες μπορούν να φέρουν μαζί τους υπνόσακους, άνετα ρούχα, τρόφιμα και νερό και να παραμείνουν στον χώρο, καθόλη την 24ωρη διάρκεια του έργου. Το κάπνισμα δεν επιτρέπεται. Θα ακολουθήσει συζήτηση παρουσία της Γεωργίας Σαγρή μετά την ολοκλήρωση της performance την Κυριακή το βράδυ.
– Τρίτη 20 Σεπτεμβρίου, 19.00 – 23.00
Σιωπή και Μάσκες
Παρουσίαση South as a State of Mind #7 [documenta 14 #2]
Ασκήσεις:
#20. Transgressive Listening
Στάθης Γουργουρής, Καθηγητής στο Ινστιτούτο Συγκριτικής Λογοτεχνίας και Κοινωνίας στο Columbia University της Νέας Υόρκης
#21. Κοινωνική ζωή εκτός νόμου
Candice Hopkins, πολίτης του Carcross / Πρώτο Έθνος Tagish. Ανεξάρτητη επιμελήτρια, συγγραφέας και Σύμβουλος Επιμέλειας της documenta 14. Ζει στην Αλμπουκέρκη, Νέο Μεξικό.
#22. Σου οφείλω μια λέξη
Clémentine Deliss, συγγραφέας και επιμελήτρια, σήμερα επιμελήτρια της Πρωτοβουλίας Τέχνης Dilijan στην Αρμενία. Πρώτη πράξη προσφοράς της σειράς Σου χρωστάω τα πάντα, παρουσία του Αρχηγού Robert Joseph, κληρονομικού αρχηγού του καναδικού Πρώτου Έθνους Gwawaenuk, πρεσβευτή για τη Συμφιλίωση του Καναδά και μέλους της Εθνικής Συνέλευσης του Γεροσυμβουλίου Πρώτων Εθνών
Το «Σου οφείλω μια λέξη» επιλέγει και παρακολουθεί σύγχρονους διανοητές, ποιητές και ακτιβιστές οι οποίοι προσκαλούνται να οργανώσουν μια δημόσια «πράξη δωρεάς», μία κριτική αλλά και ποιητική τελετή, και να την προσφέρουν στη Βουλή των Σωμάτων. Οι πράξεις δωρεάς διερευνούν διαφορετικές πολιτιστικές και πολιτικές οικονομίες όπως χρέος, δώρο, εκδίκηση, τιμωρία, υπόσχεση…
– Τετάρτη 21 Σεπτεμβρίου, 17.00-19.00
State Violence/ Domestic Violence (Κρατική βία / Ενδοοικογενειακή Βία)
Άσκηση:
#23. Εσωτερικές επιπτώσεις συνέπεια του πολέμου
Εργαστήριο της Bonita Ely, καλλιτέχνιδας
Στο εργαστήριο της Bonita Ely θα συζητηθούν οι συνεχιζόμενες από γενεά σε γενεά επιπτώσεις της αδιάγνωστης και χωρίς αγωγή διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD) από την οποία υποφέρουν μέλη οικογενειών στρατιωτών που επιστρέφουν από εμπόλεμες περιοχές. Η Bonita θα μοιραστεί τις εμπειρίες της οικογένειάς της όταν ο πατέρας της επέστρεψε στο σπίτι μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι οποίες αποκαλύπτονται στο έργο τέχνης που δημιούργησε για να κάνει δημόσια γνωστό αυτό το τραγικό θέμα. Έως 20 συμμετοχές. Δηλώστε την συμμετοχή σας στο: [email protected]
– Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου, 19.00 – 22.00
The Viral 1980s: Democracy, Neoliberalism, AIDS (Η Viral δεκαετία του 1980: Δημοκρατία, Νεοφιλελευθερισμός, AIDS)
Άσκηση:
#24. They Glow in the Dark, 2013, Παναγιώτης Ευαγγελίδης, Ελλάδα, 69 λεπτά
Προβολή ταινίας και συζήτηση με τον σκηνοθέτη Παναγιώτη Ευαγγελίδη
– Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου, 19.00 – 23.00
Post – Porn Activism and Ecosexual Freedom
Ασκήσεις:
#25. Μια βραδιά με τις: Annie Sprinkle και Beth Stephens
Annie Sprinkle, ακτιβίστρια, καλλιτέχνις και εκπαιδευτικός, και Beth Stephens, ecosexual καλλιτέχνις, σκηνοθέτρια, ακτιβίστρια και παιδαγωγός, ιδρυτική διευθύντρια του E.A.R.T.H. Lab και καθηγήτρια Καλών Τεχνών, UC Santa Cruz. Συνιδρύτριες του Κινήματος Ecosex
Σημείωση: Οι συμμετέχοντες καλούνται να φέρουν νερό από το σπίτι ή την πόλη τους και να ντυθούν στα χρώματα του νερού (aqua, μπλε και μαύρο).
#26. Το βαλς των βρώμικων δρόμων
Αδέσποτες Σκύλες, αυτο-οργανωμένη μουσικοθεατρική ομάδα
– Σάββατο 24 Σεπτεμβρίου, 19.00 – 23.00
“Apatride” Transfeminist Queer Night
Ασκήσεις:
#27. Decolonizing Memory: Vita Futurities in the Américas
Macarena Gómez-Barris, πρόεδρος του τμήματος Κοινωνικών Επιστημών και Πολιτισμικών Σπουδών στο Pratt Institute στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης
#28. Φεμινιστική Επανάσταση Rojava
Hawzhin Azeez, πολιτικός θεωρητικός και ακτιβιστής, Κούρδος από το νότιο Κουρδιστάν (βόρειο Ιράκ)
#29. Trans*: Bodies and Power in the Age of Transgenderism
Jack Halberstam, επισκέπτης καθηγητής Αγγλικών Σπουδών και Συγκριτικής Λογοτεχνίας και Μελετών Κοινωνικού Φύλου στο Columbia University
#30. #Direnayol (#Resistayol), 2016, Ruzgar Buşki (Kanka Productions), Τουρκία, ντοκιμαντέρ, 60 λεπτά
Κινηματογραφική πρεμιέρα
#31.Φωνές της trans και queer πολιτκής στη Μεσόγειο, με τους:
Ruzgar Buşki, καλλιτέχνης και παραγωγός πολυμέσων, μέλος της Kanka Productions
Gizem Oruç, μουσικός, παραγωγός και καλλιτέχνις πολυμέσων, μέλος της Kanka Productions
Sevval Kılıç, sex-worker, queer και trans ακτιβίστρια που εργάζεται στην Κωνσταντινούπολη
Νέλλη Καμπούρη, ερευνήτρια των κοινωνικών φύλων, Κέντρο Σπουδών Φύλου, KEMOKOP, Πάντειο Πανεπιστήμιο στην Αθήνα
Μαργαρίτα Τσώμου, εκδότρια του περιοδικού Missy Magazine, συγγραφέας, δραματουργός και επιμελήτρια με έδρα το Βερολίνο
Μαρία Μητσοπούλου aka Maria F. Dolores, εικαστικός και περφόρμερ, AMOQA (Athens Museum of Queer Arts)
Άννα Αποστολέλλη, ακτιβίστρια, μέλος σήμερα του Beaver, συνεργατικού καφενείου γυναικών στην Αθήνα, AMOQA (Athens Museum of Queer Arts)
Τίνα Βορεάδη, εικαστικός και παιδαγωγός, AMOQA (Athens Museum of Queer Arts)
#32. Queer Indie Gig, HTH Green to Blue Shock Treatment
Πράσινη Λεσβία, μουσικός
#33. dj set
Gizem Oruç, μουσικός
#34. Το Έπος της Ελευθερίας
Irena Haiduk, καλλιτέχνις, και Ειρήνη Βακαλοπούλου, συγγραφέας, ποιήτρια
