«Εκ-Στάσεις: Απόπειρες Απεικόνισης της Ελευθερίας»: 40 καλλιτέχνες με έργα για την ελευθερία στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού

Το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού σε συνεργασία με το Ίδρυμα Κερκυραϊκής Κληρονομιάς παρουσιάζει την εικαστική έκθεση «Εκ-Στάσεις: Απόπειρες Απεικόνισης της Ελευθερίας» υπό την επιμέλεια του Δρος Ιστορικού Τέχνης Μεγακλή Ρογκάκου.

Με αφορμή τον εορτασμό της 200ής επετείου της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, που αφορά στην απελευθέρωση του έθνους από τον οθωμανικό ζυγό και τη δημιουργία ανεξάρτητου εθνικού κράτους, ξεχωρίζει το θέμα της ελευθερίας.

Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων θέλησε να προβάλει τον ρόλο του εθνικού ποιητή Διονυσίου Σολωμού με εκδηλώσεις που φέρουν γενικό τίτλο «Ὓμνος εἰς τὴν Ἐλευθερίαν». Μέρος αυτών των εκδηλώσεων, που περιλαμβάνουν διαλέξεις και συναυλίες, είναι και δύο εικαστικές εκθέσεις υπό την επιμέλεια του Δρος Ρογκάκου – «Ὕμνος εἰς τὴν Ἐλευθερίαν», ιστορική έκθεση στην Πινακοθήκη Δήμου Κέρκυρας (4 – 31 Αυγούστου 2021), και «Εκ-Στάσεις: Απόπειρες Απεικόνισης της Ελευθερίας», έκθεση σύγχρονης τέχνης στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού (10 Ιουλίου – 10 Σεπτεμβρίου 2021).

Οι Εκ-Στάσεις είναι θεματική έκθεση που αφορά στην εξελισσόμενη αντίληψη της ελευθερίας, όπως ορίστηκε στο παρελθόν και διαμορφώνεται στο παρόν. Η έννοια της ελευθερίας είναι πολύπλευρη και προσφέρεται για φιλοσοφικές αναλύσεις.

Στο αποικιοκρατικό παρελθόν, το θέμα της ελευθερίας ήταν ηθικοδιδακτικό με συγκεκριμένο στόχο την απάλειψη του υποδουλωτικού ζυγού, που ήταν αναγκαία προϋπόθεση για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους.

Στο παρόν, σε μία εποχή αυξανόμενα υλιστική, το θέμα αφορά κυρίως στην εσωτερική ελευθερία, δηλαδή την ανεξαρτησία της σκέψης και των πράξεων από τη βαρύτητα των αυθεντιών, δεισιδαιμονιών, προλήψεων και προκαταλήψεων. Κοιτάζοντας την πολιτιστική ιστορία του κόσμου, ξεχωρίζουν μόνον ολίγα δεδομένα για την ελευθερία. Η παρούσα έκθεση διερευνά την προέλευση και την εξέλιξη της ιδέας της ελευθερίας και εξετάζει τη σημερινή σημασία της, με βάση τα εν λόγω δεδομένα.

Ο τίτλος Εκ-Στάσεις είναι ευφυολόγημα, και λογοπαίζει με την πληθυντική εκδοχή του όρου έκστασις. Ετυμολογικά προέρχεται από το σύνθετο ρήμα εξίστημι (ἐκ + ἵστημι), που σημαίνει μία έντονη μυστικιστική εμπειρία κατά την οποία ο μύστης καταργεί την επαφή με την πραγματικότητα και τον κόσμο των αισθήσεων και επιζητεί τη μυστική ένωση με την υπερβατική οντότητα.

Εδώ, έχει χαρακτήρα μίας λέξης που λειτουργεί το ίδιο στην ελληνική και την αγγλική. Σημαίνει τη θεία υπέρβαση που προκύπτει όταν κάποιος βιώνει την ουσία της ελευθερίας. Η αφίσα της έκθεσης παρουσιάζει τον πτηνόπου, το μυθολογικό ανθρώπινο πόδι του Ερμή που φέρει φτερά και του επιτρέπει να υπερβεί τις δυνατότητες του περιπάτου. Εδώ, ενδιαφέρει για τον παράδοξο αλλά ενδιαφέροντα συνδυασμό του ποδιού ως σημείου επαφής με τη γη και τα φτερά που το απογειώνουν. Κατά αυτόν τον τρόπο παραπέμπει στον όρο εκ-στάσεις της έκθεσης, ως τρόπου υπαρξιακής υπέρβασης από τη υλική πραγματικότητα προς την πνευματική ελευθερία.

Οι Εκ-Στάσεις περιλαμβάνουν έργα συγχρόνων Ελλήνων καλλιτεχνών με θέμα τη σημερινή διάσταση της έννοιας της ελευθερίας. 40 καλλιτέχνες παρουσιάζουν έκαστος ένα έργο που θα προκύπτει από την έρευνά τους για την έκσταση που οδηγεί στην πνευματική ελευθερία ως υπέρβαση των ορίων του χώρου και του χρόνου.

Οι καλλιτέχνες είναι οι εξής: Μανώλης Αναστασάκος, Αννίτα Αργυροηλιοπούλου, Χρύσα Βαθιανάκη, Κάτια Βαρβάκη, Δημοσθένης Γαλλής, Χρήστος Γαρουφαλής, Νίκος Γιαβρόπουλος, Αλέξανδρος Δημητριάδης, Ανδρέας Ζυμβραγός, Στέλλα Καπεζάνου, Βασίλης Καρακατσάνης, Χάρης Κοντοσφύρης, Αγγέλικα Κοροβέση, Βασιλική Κοσκινιώτου, Νίκος Κρυωνίδης, Κωστής, Κώστας Λάβδας, Αγαλίς Μάνεση, Παναγιώτης Μασωνίδης, Γιώργος Μέγκουλας, Δημήτρης Μηλιώτης, Ιωάννης Μονογυιός, Νίκος Μπασιάς, Θωμάς Μπερτόλης, Λαμπρινή Μποβιάτσου, Ισμήνη Μπονάτσου, Θόδωρος Μπρουσκομάτης, Κωνσταντίνος Πάτσιος, Μαργαρίτα Πέτροβα, Λένα Πλάτωνος, Μαρίνα Προβατίδου, Ράνια Ράγκου, Δημήτρης Σεβαστάκης, Βασίλης Σολιδάκης, Τίτα Σταύρου, Πέτρος Στραβοράβδης, Πραξιτέλης Τζανουλίνος, Μίλλυ Φλαμπουριάρη, Κυριάκος Χατζημιχαηλίδης και Μανώλης Χάρος.

Τα έργα φανερώνουν ότι η αντίληψη της ελευθερίας είναι μία εγγενώς ανοιχτή, πολλαπλή και σύνθετη συνθήκη. Τα έργα επιλέγηκαν και με βάση το κριτήριο να είναι αντιπροσωπευτικά των πρόσφατων τάσεων της διεθνούς σύγχρονης καλλιτεχνικής παραγωγής.

Το λεύκωμα που συνοδεύει την έκθεση είναι ένα ευρύ αφιέρωμα στην εθνική επέτειο του 1821. Σε 200 σελίδες, περιλαμβάνει μελέτες για την Ελληνική Επανάσταση, παρουσίαση των Προδρόμων και Ηρώων της Παλιγγενεσίας και ειδική έρευνα, που υποστήριξε η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, για τον ρόλο της Επτανήσου στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα. Στο δεύτερο μέρος του, που αφορά στις Εκ-Στάσεις, περιλαμβάνει πραγματεία και συνοπτικό σχολιασμό για κάθε έκθεμα από τον επιμελητή της έκθεσης. Προσφέρεται στη συμβολική τιμή των 20€ και είναι διαθέσιμος σε δύο γλώσσες – ελληνικά και αγγλικά.