Στη Γιορτή Προφορικής Ιστορίας συμμετέχουν συνολικά δέκα Ομάδες Προφορικής Ιστορίας (ΟΠΙ).
Την Παρασκευή το απόγευμα (16:30 – 21:30) και όλο το Σάββατο (10:00 – 20:00) οι παλαιότερες: ΟΠΙΚ (Κυψέλη 2011), ΟΠΙΑ (αφορά όλη την Αθήνα, 2013), ΟΠΙΚΟ (Κολωνάκι, 2014), ΟΠΙΔΟΥ (Δουργούτι, 2014), καθώς και η ΟΠΙ του ΚΕΜΙΠΟ Καισαριανής, μεταφέρουν τις εμπειρίες των αφηγητών τους για την προσφυγιά και τη μετανάστευση, την εκπαίδευση, την ψυχαγωγία και τη διασκέδαση, τα «πολιτικά» (δικτατορία Μεταξά, Πόλεμος, Κατοχή, Αντίσταση, Χούντα, Πολυτεχνείο) αλλά και για τη σημερινή κρίση.
Το μεσημέρι του Σαββάτου θα υπάρξει ένα θεατρικό δρώμενο, το απόγευμα τα παιδιά μας θα «διδαχτούν» παλιά παιχνίδια με τη βοήθεια ειδικευμένων παιδαγωγών -και των αφηγητών μας- και το βραδάκι θα φάμε όλοι μαζί τα φαγητά που έφτιαξαν τα μέλη των ΟΠΙ, ακούγοντας μουσική.
Την Κυριακή (11:00 – 16:00) οι ΟΠΙ που σχηματίστηκαν μετά το Φθινόπωρο του 2014 στη Ν. Ιωνία (ΟΠΙΝΙ), στο Χαλάνδρι (ΟΠΙΔΗΧ), στο Γαλάτσι (ΟΠΙΓΑ) και η Ερευνητική Ομάδα για τη Μεταπολίτευση (ΕΟΜ-ΟΠΙ) του Πολιτικού της Νομικής καθώς και η ΟΠΙ Ικαρίας, θα αυτοπαρουσιαστούν και μαζί με τις παλιότερες θα μιλήσουν γι αυτό το ‘ιστορικό’ κίνημα που εμφανίστηκε εν μέσω κρίσης.
Οι ομάδες προφορικής ιστορίας (ΟΠΙ)
Οι ΟΠΙ σχηματίστηκαν «από τα κάτω», αφού κανένας θεσμοθετημένος ή μη φορέας δεν συνέβαλε στη δημιουργία τους. Την κατέστησαν εφικτή από τη μια το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης μεγάλης μερίδας του πληθυσμού και από την άλλη η ψηφιακή τεχνολογία που διευκολύνει την καταγραφή, διάδοση και διατήρηση της μνήμης.
Το προφίλ των ομάδων
Τα μέλη των ΟΠΙ -μετά από ένα σεμινάριο- ξεκινούν να συλλέγουν προφορικές μαρτυρίες. Είναι ερασιτέχνες ιστορικοί, με την έννοια του ανθρώπου που αγαπάει (από το εράω-ώ =αγαπώ) αυτό που κάνει και όχι με την έννοια της προχειρότητας. Εξάλλου η όλη διαδικασία της συνέντευξης γίνεται με βάση τις διεθνείς προδιαγραφές, ώστε να μπορούν οι μαρτυρίες να ενταχθούν σε ένα οργανωμένο αρχείο, όταν και όποτε δημιουργηθεί στη Ελλάδα. Ηλικιακά συνυπάρχουν συνταξιούχοι και νεαροί/ες: από τη δεκαετία των είκοσι έως και των εξήντα. Στην πλειοψηφία τους γυναίκες –γεγονός ιστορικά εξηγήσιμο.
Γιατί σήμερα, μέσα στην κρίση;
Οι ΟΠΙ είναι γέννημα της παρούσας συγκυρίας, της κρίσης, που οδήγησε στο βίαιο μετασχηματισμό της κοινωνίας. Τα «μέτρα λιτότητας» έπληξαν την καθημερινότητα μεγάλων κοινωνικών ομάδων που είδαν τα πλαίσια μέσα στα οποία κινούνταν μέχρι τότε να κλονίζονται ή και να καταρρέουν και με τη σειρά τους οδήγησαν σε αλλαγή ταυτοτήτων, εύκολα μετρήσιμη στο πολιτικό πεδίο. Το αποτέλεσμα ήταν να επινοηθούν νέοι τρόποι κάλυψης των κοινωνικών αναγκών, νέες μορφές οργάνωσης, όχι μόνο στην οικονομία αλλά και στην Ιστορία.
Ένα νέο αφήγημα για το παρελθόν, πυξίδα για το μέλλον
Η προφορική ιστορία πρόσφερε αφειδώς τα εργαλεία και σε μη επαγγελματίες ιστορικούς να συλλέξουν μαρτυρίες από «απλούς» ανθρώπους και να φέρουν στο προσκήνιο τις βιωμένες εμπειρίες τους. Να αντιληφθούν και οι ίδιοι που βρίσκονται και που πηγαίνουν. Να προτάξουν την προσωπική μνήμη -ως αντανάκλαση της συλλογικής- απέναντι στις απρόσωπες αγορές. Να μπορέσουν να αρχίσουν να σχηματίζουν ένα νέο αφήγημα για το παρελθόν ώστε να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος.
