Το Movement radio, ο διεθνής ραδιοφωνικός σταθμός που αφουγκράζεται την εποχή μας και με έδρα την Αθήνα στρέφει τις κεραίες του σε ολόκληρο τον κόσμο, ξεκίνησε το πρόγραμμά του στις 2 Νοεμβρίου και έκτοτε εκπέμπει σε επιμέλεια των Detach (Voltnoi & Quetempo). Ένας ραδιοφωνικός σταθμός που όπως εξηγεί ο ένας εκ των δύο curators, ο Quetempo, οραματίζεται να συνδέσει γενιές και γεωγραφίες και να αποτελέσει τον συνδετικό κρίκο σε μουσικές σκηνές και ήχους. «Αν πάρουμε από την αρχή την ιστορία του movement πρέπει να γυρίσουμε πίσω στον Φεβρουάριο του 2020 και στο Φεστιβάλ movement 1920 – 2020 πέρα και ανάμεσα από σύνορα. Ήταν ένα φεστιβάλ που ασχολήθηκε με τις μετακινήσεις των πληθυσμών, ήταν αφιερωμένο στην ελευθερία μετακίνησης που είναι αρκετά φλέγον θέμα για πάρα πολλά χρόνια στην Ευρώπη – και θα συνεχίσει να είναι. Κάλυψε μια περίοδο από την μικρασιατική καταστροφή, την αποικιοκρατία έως τη σύγχρονη μετανάστευση στις μέρες μας – μια εκατονταετία. Όσο λειτουργούσε αυτό το φεστιβάλ, το οποίο περιλάμβανε συναυλίες, DJ set, ομιλίες, προβολές, εμείς είχαμε φτιάξει έναν pop – up σταθμό, ο οποίος είχε πάρει το όνομα movement. Αυτή ήταν η αρχική ιδέα για να κάνουμε μόνιμο τον ραδιοφωνικό σταθμό. Είναι πολύ σημαντική για μας η λέξη movement, έτσι όπως αναπτύχθηκε σε αυτό το φεστιβάλ. Κίνηση, κίνημα. Σε ένα μεγάλο μέρος είναι ένας μουσικός σταθμός που καλύπτει τη μουσική της μεσογείου (αλλά και πέρα από αυτή), είναι πολύ σημαντική η κίνηση που συμβαίνει και οι σχέσεις ανάμεσα στους πολιτισμούς. Υπήρχαν από πάντα στην περιοχή μας αλλά και όχι μόνο σε αυτήν, σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι σχέσεις αλλά και η ύπαρξη των ανθρώπων βιώνονται μέσα από μια διαρκή αλληλεπίδραση ανάμεσα από πολιτισμούς. Αυτός είναι ο κόσμος που ζούμε».
Σύγκρουση πολιτισμών | ένωση και σύνδεση
«Η σχέση των πολιτισμών είναι το πιο κορυφαίο σημείο που χαρακτηρίζει την εποχή μας. Για ποιον λόγο; Μπορούμε να δούμε σε αρκετά mainstream μέσα, να αναφέρεται η σύγκρουση των πολιτισμών. Ας μην πιάσουμε καν την περίοδο του COVID. Ας σκεφτούμε το κίνημα της μετανάστευσης παγκόσμια. Οι πληθυσμοί μετακινούνται σε όλο τον πλανήτη, σε όλες τις ηπείρους και όχι μόνο προς την Ευρώπη. Ίσως τα μεγαλύτερα μεταναστευτικά ρεύματα είναι εντός της αφρικανικής ηπείρου. Οπότε η κίνηση είναι κάτι που θέλουμε να τονίσουμε. Για να αφουγκραστούμε αυτήν την εποχή έχουμε ένα εργαλείο. Αυτό είναι ο πολιτισμός. Ο πολιτισμός, δια μέσου της μουσικής και διάφορων άλλων ιδεών που θα αναπτυχθούν μέσα στον χρόνο και στο πλαίσιο αυτού του ραδιοφώνου, είναι ένα εργαλείο που μπορεί να φέρει ανθρώπους και ιδέες πιο κοντά. Ανθρώπους που βιώνουν διαχωρισμένα την κατάστασή τους μέσα σε σύνορα, να τους φέρουμε πιο κοντά σε εμάς. Λέμε να “φέρουμε” αλλά στην ουσία ήδη είναι κοντά. Πρέπει να αλλάξει η οπτική σε αυτό το πράγμα. Αυτό που χρειάζεται είναι το να αναδείξουμε τη σχέση και όχι τον διαχωρισμό. Αυτό που κάνουμε, επίσης, στο movement radio είναι να φέρνουμε κοντά ανθρώπους και μέσα από τις διαφορές των γενεών και τη μουσική. Να μπορούμε να είμαστε στη σύγχρονη ηλεκτρονική club μουσική αλλά την ίδια ώρα και στην παραδοσιακή μουσική. Αυτά είναι εξίσου μοιρασμένα στο πρόγραμμά μας. Οι γενιές, η μουσική ιστορία αλλά και οι γεωγραφίες».
Όπως καταλαβαίνει εύκολα κάποιος και μόνο κοιτώντας σύντομα το πλούσιο πρόγραμμα του Μovement, δεν πρόκειται για ένα παραδοσιακό mainstream ραδιόφωνο. Πρόκειται για μια «Στέγη» πολιτισμών και ανθρώπων που προβάλλουν τη δική τους αισθητική, όπως ακριβώς επισημαίνει ο Quetempo.
«Η εκκίνησή μας είναι πολύ διαφορετική από του ραδιοφώνου γενικά. Δεν θα βάζαμε μουσική απλά στη σειρά για να περάσει κάποιος την ώρα του. Οι παραγωγοί μας θα βάλουν μουσική βάσει κάποιας θεματικής ή της ίδιας της προσωπικής αισθητικής τους. Δεν είναι ένα εξειδικευμένο ραδιόφωνο. Θέλουμε να αναδείξουμε την προσωπικότητα του παραγωγού που κάνει εκπομπή. Αυτό σημαίνει ότι ο κάθε παραγωγός προβάλλει μια δικιά του αισθητική ως προς το πώς ο ίδιος ακούει τον ήχο και τη μουσική στα αυτιά του. Ο καθένας βάζει μια υπογραφή σε αυτό που κάνει. Είναι το μέρος μιας υπογραφής που μπαίνει στη μεσόγειο. Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια σκηνή στα ραδιόφωνα στη Μεσόγειο. Το Movement είναι το πιο πρόσφατο και ίσως να γίνουν και άλλα. Είναι το roots στην Κωνσταντινούπολη, το radio alhara στην Παλαιστίνη, το radio mazazef στην Τυνησία και εμείς τώρα στην Αθήνα. Είναι ραδιόφωνα που έχουν πολλούς ακροατές. Κινούμαστε προς το να αναδείξουμε αυτήν την περιοχή που είναι πολύ σημαντική για όλο τον πλανήτη. Αυτό είναι ένα είδος εξωστρέφειας. Ίσως έχει ξεχαστεί ο τρόπος που κοιτάμε τα πράγματα στον κόσμο. Τα κοιτάμε εντός συνόρων. Εμείς θέλουμε να τα κοιτάξουμε έξω από τα σύνορα. Έξω από τα σύνορα υπάρχει ένας πλούτος από συνδέσεις που όλες καταλήγουν στην ύπαρξη πραγμάτων που μας ενώνουν.
Christopher C. King, Alan Bishop, Moor Mother | Από τα ποντιακά μέχρι τη Νέα Ορλεάνη
Καταργώντας τα σύνορα, καταργώντας τα στεγανά, καταργώντας το αναμενόμενο, έρχεται και το απροσδόκητο. Ο Quetempo θεωρεί ότι επιτυχία του σταθμού θα είναι να γεφυρώσει αποστάσεις, να ενώσει γενιές και να πείσει τους ανθρώπους να ακούσουν εκπομπές εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους. Αυτό για αυτόν είναι η επιτυχία.
«Επιτυχία δικιά μας θα είναι αν ένας εικοσάχρονος που ακούει trap, πειστεί να ακούσει τις εκπομπές του Christopher C. King, ο οποίος είναι βραβευμένος με Grammy παραγωγός και έχει τις μεγαλύτερες συλλογές παραδοσιακής μουσικής Βαλκανίων στον κόσμο. Αν τον πείσουμε να ακούσει από ποντιακά μέχρι μουσική από τη Νέα Ορλεάνη, blues και δημοτικά, αυτό θα είναι μια επιτυχία. Συγχρόνως, αν πείσουμε τους μεγαλύτερους που ακούνε κλασική ή ορχηστρική μουσική, να ακούσουν trap ή breaks, θα έχουμε πετύχει ένα μέρος του σκοπού μας. Θα δουλέψουμε και ανάμεσα στις γενιές εκτός από τις γεωγραφίες.
Στο ερώτημά μας τι είναι αυτό που ξεχωρίζει; Ο Quetempo απαντά:
«Θα ξεχώριζα τις εκπομπές του Alan Bishop, της δισκογραφικής Sublime Frequencies. Όλα αυτά τα χρόνια ο Alan Bishop βρίσκεται στη Μέση Ανατολή, βρίσκεται στην Αίγυπτο και μεθοδικά μαζεύει μουσική από όλες αυτές τις περιοχές. Αναφέρω και την εκπομπή της Moor Mother, της πειραματικής ράπερ από τη Φιλαδέλφεια των Ηνωμένων Πολιτειών. Τους Optimo, τη δισκογραφική εταιρεία που όσοι ασχολούνται με την club μουσική γνωρίζουν. Αλλά το σημαντικότερο πράγμα είναι ότι έχουμε μαζέψει ένα πολύ μεγάλο μέρος της αθηναϊκής σκηνής των DJ’s. Η αθηναϊκή σκηνή ήταν εν βρασμώ πριν τον COVID. Οι περισσότεροι είναι αρκετά νεαροί και πολύ δραστήριοι. Αναφέρω τον Flökosh που παίζει αρκετά χρόνια, την Carina, την Khmer. Kαι βεβαίως τη σκηνή της Θεσσαλονίκης. Επιδίωξη του movement radio είναι να γίνει μια πολιτιστική συγκολλητική ουσία. Να γίνει η κόλλα που καμιά φορά λείπει από σκηνές. Κάπου να αναφέρονται όλοι, να έχουν ένα σημείο επαφής. Αυτό δεν ήταν απλά μια ιδέα. Το είδαμε να γίνεται πράξη τον Φεβρουάριο, πριν τον COVID, όταν το ραδιόφωνο είχε ένα φυσικό στούντιο στη Στοά Εμπόρων. Κάθε μέρα μαζευόταν κόσμος έξω από τον σταθμό. Άνθρωποι που γνωρίζονταν μεταξύ τους και αντάλλασσαν απόψεις. Αυτό μας χαροποίησε πάρα πολύ αλλά ήταν και ο λόγος που δεν μπορούσαμε να ανοίξουμε τώρα φυσικό στούντιο, καθώς δεν θα ήταν θεμιτό να γίνεται μάζωξη αυτήν την περίοδο. Το μεγαλύτερο όραμα, λοιπόν, που έχουμε, είναι το ραδιόφωνο να γίνει η κόλλα μεταξύ σκηνών. Θέλουμε να τα καταφέρουμε σε αυτό. Κάτι πολύ σημαντικό μέσα στο πρόγραμμα είναι η συμμετοχή διαφόρων κοινοτήτων της Αθήνας. Είναι η Syrian & Greek Youth Forum που είναι μία από τις πιο δραστήριες ομάδες Σύρων μεταναστών στην Αθήνα, είναι όλοι μουσικοί και έχουν μία εκπομπή που μπλέκουν την πολιτική, τον ήχο και την καθημερινή ζωή. Η Κοινότητα της Ακτής Ελεφαντοστού, η Ιβοριανή κοινότητα, οι οποίοι είναι από τις πιο δραστήριες οργανώσεις σε επίπεδο υποστήριξης των δικαιωμάτων των μεταναστών, κάθε μήνα μας παρουσιάζουν ένα show με μουσική από την Ακτή του Ελεφαντοστού καθώς και τις δράσεις τους.
Το πρώτο βήμα είναι να υπάρξει το ραδιόφωνο που θέλει να μιλήσει πέρα από τα σύνορα. Το δεύτερο βήμα είναι να υπάρχουν αυτιά για να το ακούσουν. Ο κόσμος είναι εξοικειωμένος με μουσική η οποία μπορεί να παράγεται στην άκρη του κόσμου, σε μια πάρα πολύ μικρή σκηνή, λόγω του διαδικτύου. Αυτή η μουσική φτάνει στα αυτιά ανθρώπων που την ακολουθούν και στην Αθήνα και σε όλη την Ελλάδα. Δεν ερχόμαστε σε ένα μέρος όπου δεν γνωρίζει ο κόσμος τους νέους ήχους. Εμείς ερχόμαστε και βρίσκουμε κάτι που είναι δυνατό εδώ και πολλά χρόνια. H Ελλάδα έχει δυνατή συναυλιακή σκηνή και απαιτητικά αυτιά τουλάχιστον τρεις δεκαετίες, από την εποχή του Ρόδον και του Μύλου ως το Plissken.
Το movement radio δεν έχει φιλοδοξίες αλλά όραμα. Αυτή είναι μία φράση που δανειζόμαστε από τον Moussa Sangare, που είπε στην πρώτη του εκπομπή για λογαριασμό της Ιβοριανής κοινότητας. Οι φιλοδοξίες απευθύνονται στα άτομα και μένουν εκεί. Σε αυτήν την περίοδο μας ενδιαφέρουν περισσότερο τα οράματα. Όραμα που να εμπεριέχει την ισότητα και την αλληλεγγύη μέσα στους λαούς της μεσογείου και πέρα από αυτή ή ακόμα και μικρότερα όπως το να πείσουμε διαφορετικές γενιές να ακούσουν διαφορετική μουσική και διαφορετικό ήχο».
Στη μουσική καταγράφονται οι σχέσεις μας. Αν θυμηθούμε το λαϊκό τραγούδι της δεκαετίας του ’50 και του ’60, αυτό ήταν δανεισμένο από τις Ινδικές ταινίες του Bollywood. Μπορούμε να σκεφτούμε τον Μανώλη Αγγελόπουλο και την Oum Kalthoum, αυτόν τον θρύλο της Αιγύπτου, οι οποίοι μοιράζονται σε διαφορετικές γλώσσες τις ίδιες μελωδίες. Μέσα στη μουσική υπάρχει όλος ο κόσμος. Υπάρχει το σημείο με το οποίο είναι ενωμένος ο κόσμος χρόνια. Δεν είναι η μελέτη της διασποράς η ουσία. Έχει περάσει η εποχή της αναζήτησης του προς τα πού έχει μοιραστεί το πολιτιστικό φορτίο. Έχει έρθει η ώρα της ανάδειξης των ενώσεων αυτού του κόσμου. Το ραδιόφωνο είναι ακρόαση. Αφήνει τα μάτια και τη φαντασία ελεύθερα».
