Οι «Μεγάλες Προσδοκίες» σε σκηνοθεσία Λίλλυς Μελεμέ στο Σύγχρονο Θέατρο

«Η σπασμένη καρδιά. Πιστεύεις ότι θα πεθάνεις. Αλλά συνεχίζεις να ζεις, μέρα με τη μέρα, με την απαίσια μέρα.» 
Κάρολος Ντίκενς, Μεγάλες Προσδοκίες, 1861.

Το αριστούργημα του Κάρολου Ντίκενς «Μεγάλες Προσδοκίες», η πιο σκοτεινή ερωτική ιστορία όλων των εποχών, ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, από τις 31 Ιανουαρίου, στο Σύγχρονο Θέατρο, σε μια φιλόδοξη παραγωγή σε σκηνοθεσία Λίλλυς Μελεμέ και διασκευή Μαριλένας Παναγιωτοπούλου.

Ο Πιπ, ένα ορφανό καλόψυχο παιδί, προερχόμενο απ’ την εργατική τάξη, ερωτεύεται την όμορφη αριστοκράτισσα Εστέλλα σε ηλικία οκτώ χρόνων. Η Εστέλλα, όμως, έχει μεγαλώσει με τη Δεσποινίδα Χάβισαμ, η οποία έχει σπασμένη καρδιά, επειδή ο αρραβωνιαστικός της την εγκατέλειψε την ημέρα του γάμου τους.

Η Δεσποινίδα Χάβισαμ, προκειμένου να εκδικηθεί γι’ αυτή την απώλεια, έχει διδάξει στην Εστέλλα να είναι ψυχρή και απόμακρη με τους άντρες, να μην επιτρέπει στον εαυτό της να νιώθει κανένα συναίσθημα. Όσο ο Πιπ παραμένει πιο χαμηλά από εκείνη σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο, ο ρόλος αυτός είναι σχετικά εύκολος για την Εστέλλα. Τι θα συμβεί, όμως, όταν ο Πιπ αποκτήσει χρήματα και ανέλθει κοινωνικά, χάρη στον μυστηριώδη πατρόνο του και πρώην κατάδικο, κύριο Μάγκουιτς;

Οι «Μεγάλες Προσδοκίες» έχουν διασκευαστεί για το θέατρο, την τηλεόραση και τον κινηματογράφο, ενώ τους εμβληματικούς ρόλους έχουν ενσαρκώσει κορυφαίοι ηθοποιοί του Χόλιγουντ όπως οι Ήθαν Χωκ/Ραλφ Φάινς (Πιπ), Γκουίνεθ Πάλτροου (Εστέλλα), Τζιν Σίμονς/Σαρλότ Ρά-μπλιγκ/Έλενα Μπόναμ Κάρτερ/Αν Μπάνκροφτ (Δεσποινίς Χάβισαμ), Άντονι Χόπκινς/Ρόμπερτ Ντε Νίρο (Μάγκουιτς).

Σκηνοθετικό Σημείωμα

Το αριστουργηματικό μυθιστόρημα του Ντίκενς είναι μια περιπετειώδης και σκοτεινή ιστορία ενηλικίωσης με κινητήριο μοχλό τον έρωτα. Έναν έρωτα απόλυτο, ανεξάντλητο, παράφορο που διαπερνά το φράγμα του χρόνου, δυναμώνει απ’ τα εμπόδια, καταλύει όλες τις αντιστάσεις και αποκαλύπτει, μέσα από μια οδυνηρή διαδρομή, τον πυρήνα του πραγματικού εαυτού.

Οι άνθρωποι του Ντίκενς, αλυσοδεμένοι στο παρελθόν και καταδικασμένοι στο μαρτύριο της ανελέητης μνήμης, αναζητούν ανακούφιση και παρηγοριά, ελπίδα και σωτηρία. Αναζητούν το μέλλον που θα τους λυτρώσει απ’ τους εφιάλτες. Εγκλωβισμένοι σ’ ένα ζοφερό παρόν, είναι μοναχικές ψυχές που λαχταρούν με λύσσα να συναντηθούν, να ερωτευτούν, να αποδράσουν από τις τυφλές εμμονές τους, να απογειωθούν απ’ τη θλιβερή τους πραγματικότητα. Παγιδευμένοι σ’ έναν αδιάκοπο κυκλικό “χορό”, έναν παθιασμένο στροβιλισμό, αναζητούν παρηγοριά στη ραγισμένη τους καρδιά, δημιουργώντας άθελά τους οι ίδιοι τις παγίδες για τον εαυτό τους, σε μια ανώφελη προσπάθεια να ελέγξουν και να τιθασεύσουν την ίδια τη δύναμη της ζωής. Όμως, η ζωή είναι εξ ορισμού απρόβλεπτη και απροσδόκητη. Κι ο αληθινός έρωτας είναι το μοναδικό αντίδοτο στο δηλητήριο της μνήμης. Η σαρωτική του ορμή, όμοια με τη δύναμη ενός πραγματικού φυσικού φαινομένου, κλυδωνίζει τα θεμέλια του κατασκευασμένου «παράδεισου», διαλύει τις ψευδαισθήσεις ασφάλειας και αποκαλύπτει μια μικρή χαραμάδα ελευθερίας, φέρνοντας τους ανθρώπους αντιμέτωπους με την αλήθεια. Μια αλήθεια επώδυνη αλλά ταυτόχρονα λυτρωτική. Οι ήρωες του Ντίκενς δεν καμουφλάρουν πια τις πληγές. Τις αγαπούν και τις αποδέχονται. Είναι τα παράσημά τους. Συμφιλιώνονται με το βαθύ σκοτάδι της ψυχής και στρέφουν με γενναιότητα το βλέμμα στο φως. Οι προσδοκίες έγιναν στάχτη. Το πρώτο βήμα έγινε.

Ο Συγγραφέας

Ο Κάρολος Ντίκενς (Charles John Huffam Dickens), δημοσιογράφος και συγγραφέας, γεννήθηκε στο Πόρτσμουθ της Αγγλίας στις 7 Φεβρουαρίου 1812. Έχει χαρακτηριστεί ως ο συγγραφέας των φτωχών και των ανήμπορων, καθώς υπήρξε σκληρός επικριτής τόσο των ταξικών διαιρέσεων της αγγλικής κοινωνίας του 19ου αιώνα, όσο και της επικρατούσας φτώχειας. Ευρύτερα γνωστός έγινε το 1838, όταν εκδόθηκε το μυθιστόρημά του «Όλιβερ Τουίστ». Έγραψε πολλά σπουδαία έργα- μεταξύ των οποίων- τη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία», τον «Δαβίδ Κόπερφιλντ», την «Ιστορία δύο πόλεων» και τις «Μεγάλες προσδοκίες», όπου προχώρησε σε μια πιο ενδελεχή προσέγγιση των κοινωνικών προβλημάτων. Σε αντίθεση με άλλους συγγραφείς, οι οποίοι ολοκλήρωναν τα μυθιστορήματά τους πριν τα εκδώσουν, ο Κάρολος Ντίκενς έγραφε το μυθιστόρημά του και το εξέδιδε συγχρόνως σε συνέχειες. Αυτή η συγγραφική πρακτική τού επέτρεπε να σφυγμομετρεί τις αντιδράσεις του κοινού, ώστε να τροποποιεί την πλοκή και την ανάπτυξη των χαρακτήρων του. Το έργο του επαινέθηκε από πολλούς ομότεχνούς τους, όπως ο Τζωρτζ Γκίσινγκ, ο Τζωρτζ Όργουελ κι ο Λέων Τολστόι. Ο κορυφαίος μυθιστοριογράφος πέθανε στο Λονδίνο στις 9 Ιουνίου 1870.