“Once”: Το πολυβραβευμένο μιούζικαλ έρχεται στην Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Το πολυβραβευμένο μιούζικαλ Once, που θριάμβευσε στο Μπρόντγουεϊ και στο Ουέστ Εντ και τιμήθηκε με οκτώ βραβεία Τόνυ, έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε μια μεγάλη παραγωγή της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Το Once, σε κείμενο του Έντα Ουόλς, μουσική και στίχους των Γκλεν Χάνσαρντ και Μαρκέτας Ιργκλόβα, βασίζεται στην ομώνυμη κινηματογραφική ταινία σε σενάριο και σκηνοθεσία του Τζων Κάρνεϋ και θα παρουσιαστεί στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος από τις 20 Δεκεμβρίου 2018 έως και τις 20 Ιανουαρίου 2019.

Η ιστορία ενός αγοριού που εγκατέλειψε την αγάπη και τη μουσική και του κοριτσιού που τον ενέπνευσε να ονειρευτεί ξανά ζωντανεύει επί σκηνής μέσα από μελωδικά τραγούδια, όπως το βραβευμένο με Όσκαρ «Falling Slowly», και με ένα εξαιρετικό καστ ταλαντούχων ηθοποιών-μουσικών-τραγουδιστών της νέας γενιάς.

Πρόκειται για μια συγκινητική ιστορία για την πίστη που πρέπει να έχουμε στα όνειρά μας, αλλά και για τη δύναμη της μουσικής, που μας συνδέει όλους. Από τις πρώτες κιόλας νότες το Once παρασύρει τον θεατή στον μαγικό ρυθμό του. Αυτό το συναρπαστικό μιούζικαλ, που αγγίζει τις ευαίσθητες χορδές του κοινού και μιλάει τη γλώσσα της μουσικής του δρόμου, είναι η μοναδική παραγωγή που έχει τιμηθεί με τα βραβεία Όσκαρ, Γκράμμυ, Ολιβιέ και Τόνυ. «Το Once χρησιμοποιεί το τραγούδι και τη μουσική με τρόπο που ποτέ δεν έχουμε συναντήσει σε αμερικανικό μιούζικαλ, για να δημιουργήσει ένα πανέμορφο λαμπύρισμα νοσταλγίας που ο καθένας μας θα μπορούσε να νιώσει», έγραψαν οι New York Times.

Τη σκηνοθεσία του Once υπογράφει ο Ακύλλας Καραζήσης. Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους η ερμηνεύτρια Μαρίνα Σάττι, η οποία εξέπληξε ως Αρετούσα στον Ερωτόκριτο του Δημήτρη Μαραμή, και ο έμπειρος στο είδος Αποστόλης Ψυχράμης. Η Μαρίνα Σάττι μετρά εκατομμύρια views στο YouTube, ενώ κινείται με άνεση από τις μεγάλες παραγωγές μιούζικαλ έως τον πειραματισμό με το σχήμα Fonés.

Το μιούζικαλ Once αποτελεί τη θεατρική προσαρμογή της βραβευμένης ταινίας που σκηνοθέτησε ο Τζων Κάρνεϋ το 2007 και αφηγείται μια ιστορία αγάπης ανάμεσα σε έναν Ιρλανδό μουσικό και μια Τσέχα μετανάστρια που συναντιούνται στους δρόμους του Δουβλίνου και μοιράζονται το κοινό τους πάθος για φολκ-ροκ τραγούδια γεμάτα μελαγχολία. Η χαμηλού προϋπολογισμού ταινία, ένα χειροποίητο φιλμ που μοιάζει σαν ένα μουσικό άλμπουμ με εικόνες, όπως σημειώνει ο σκηνοθέτης, κατέκτησε το βραβείο κοινού στα φεστιβάλ του Σάντανς και του Δουβλίνου.

Όπως και στην ταινία, η μουσική στο μιούζικαλ είναι του Γκλεν Χάνσαρντ, τραγουδιστή του ιρλανδικού ροκ συγκροτήματος The Frames, και οι στίχοι της Τσέχας τραγουδίστριας, πιανίστριας και ηθοποιού Μαρκέτας Ιργκλόβα. Το τραγούδι τους «Falling Slowly», που ηχογραφήθηκε από το συγκρότημα The Frames και το οποίο ερμήνευσαν ως ντουέτο οι δύο καλλιτέχνες στη σκηνή και σε ζωντανές εμφανίσεις τους σε όλη την Ευρώπη, γνώρισε τεράστια επιτυχία και κέρδισε το Όσκαρ καλύτερου πρωτότυπου τραγουδιού το 2008.

Το κείμενο του μιούζικαλ Once φέρει την υπογραφή του πολυβραβευμένου Ιρλανδού θεατρικού συγγραφέα και σκηνοθέτη Έντα Ουόλς, το έργο του οποίου έχει μεταφραστεί σε πάνω από είκοσι γλώσσες και έχει παρουσιαστεί διεθνώς από το 1998. Στις πρόσφατες δουλειές του περιλαμβάνεται και η συνεργασία του με τον Ντέιβιντ Μπάουι για τη δημιουργία του μιούζικαλ Lazarus το 2015.

Το μιούζικαλ έκανε πρεμιέρα το 2011 στο American Repertory Theatre στο Καίμπριτζ της Μασσαχουσέτης και την ίδια χρονιά παρουσιάστηκε στο θέατρο New York Theatre Workshop. Έναν χρόνο αργότερα ανέβηκε στο Μπρόντγουεϊ σημειώνοντας τεράστια επιτυχία. Η παραγωγή έλαβε έντεκα υποψηφιότητες για το βραβείο Τόνυ το 2012 –έναν θεσμό που επιβραβεύει τις καλύτερες παραγωγές στο Μπρόντγουεϊ από το 1949– κερδίζοντας συνολικά οκτώ βραβεία, μεταξύ των οποίων καλύτερου μιούζικαλ, καλύτερου ηθοποιού και καλύτερου βιβλίου.

Το 2012 το Once κέρδισε το βραβείο Drama Desk Award στην κατηγορία καλύτερου μιούζικαλ, ενώ το 2013 βραβεύτηκε με το περίφημο βραβείο Γκράμμυ στην κατηγορία καλύτερου άλμπουμ μουσικού θεάτρου. Την ίδια χρονιά, έκανε το ντεμπούτο του στο Ουέστ Εντ του Λονδίνου, στο Phoenix Theatre, αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές.

Εντελώς διαφορετικό και εξαιρετικά πρωτότυπο, το Once διαθέτει και κάτι ακόμη σημαντικό που σπάνια συναντάμε σε μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ: οι τραγουδιστές-ηθοποιοί αναλαμβάνουν και τον δύσκολο ρόλο των μουσικών της ορχήστρας, ερμηνεύοντας ταυτόχρονα τα τραγούδια και τη μουσική επί σκηνής. Γεγονός που κάνει το Once μια ανεπανάληπτη μουσική εμπειρία. «Σε κερδίζει αμέσως με την απλότητά του, τη γοητεία του και μια αύρα γλυκιάς μελαγχολίας», έγραψε ο Guardian.

Η ιστορία έχει ως εξής: Ένας πλανόδιος μουσικός στο Δουβλίνο είναι έτοιμος να εγκαταλείψει τα όνειρά του, όταν μια νεαρή Τσέχα μουσικός, μετανάστρια στο Δουβλίνο, δείχνει ξαφνικό ενδιαφέρον για τα εμμονικά ερωτικά του τραγούδια. Καθώς η ερωτική έλξη μεγαλώνει μεταξύ τους, η μουσική έμπνευση του καλλιτέχνη φτάνει στο απόγειό της… Όμως, η ασυνήθιστη σχέση τους αποδεικνύεται πιο βαθιά και πιο σύνθετη από ένα συνηθισμένο ειδύλλιο.

Το μιούζικαλ Once, που παρουσιάζεται στα ελληνικά σε μετάφραση και απόδοση στίχων του Δημήτρη Δημόπουλου, σκηνοθετεί ο Ακύλλας Καραζήσης, ο οποίος επιστρέφει δριμύτερος στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ μετά την περσινή επιτυχία της όπερας Ο μικάδος των Γκίλμπερτ και Σάλλιβαν.

Το σκηνικό της Εύας Μανιδάκη λειτουργεί σαν ένα τοπίο της πόλης σε κάτοψη, στο κέντρο του οποίου αναδύεται ένας παράξενος, τρισδιάστατος κήπος. Τα κοστούμια της παράστασης είναι της Ιωάννας Τσάμη, η χορογραφία της Αμάλιας Μπένετ και οι φωτισμοί του Γιάννη Δρακουλαράκου.

Τους πρωταγωνιστικούς ρόλους ερμηνεύουν η Μαρίνα Σάττι και ο Αποστόλης Ψυχράμης. Μαζί τους ένα δυνατό καστ ταλαντούχων ηθοποιών-μουσικών-τραγουδιστών: Ηλίας Αλγκάερ, Ταξιάρχης Βασιλάκος, Νίκος Γιανναράκης, Άρης Καλλέργης, Νεφέλη Μαρκάκη, Τάσος Μισυρλής, Μαρία Νίκα, Άλκης Παναγιωτίδης, Γιώργος Τζαβάρας και Ιωάννα Φόρτη.

Σκηνοθετικό σημείωμα

Η ιστορία είναι απλή: ένας μουσικός δρόμου γνωρίζει μια νεαρή Τσέχα, επίσης μουσικό, πώς αλλιώς; παίζοντας κιθάρα σ’ έναν δρόμο του Δουβλίνου. Αυτός είναι σε turning point με την τέχνη του και τη ζωή του. Η γνωριμία του με την κοπέλα θα τον αλλάξει. Αν έχει happy end; Θα έλεγα ότι τελειώνει όπως η πραγματικότητα: αφήνοντας ανοιχτές πολλές δυνατότητες.

Η ιστορία, το έργο έχει, πάντα κατά τη γνώμη μου, έναν χαρακτήρα ντοκουμενταρίστικο: Συναντήσεις στον δρόμο, σε μαγαζιά, μικροαστικά διαμερίσματα, παμπ της γειτονιάς, πάρκα, συνθέτουν ένα υλικό μυθολογίας της πόλης.

Τα πρόσωπα, τελείως καθημερινά, μιλούν, κι όπου δεν τους φτάνουν τα λόγια τραγουδούν, και βέβαια, όπως το θέλει η ιδιαιτερότητα του έργου, όλοι μα όλοι παίζουν εξαιρετικά κιθάρες, βιολιά, ακορντεόν, τσέλο, μαντολίνα και πιάνο και πάλι τραγουδούν και πάλι μιλούν και ούτω καθεξής έως το χαρούμενα λυπητερό τέλος.

Το ζευγάρι, Αυτός και Αυτή στο ιρλανδέζικο πρωτότυπο, ζει τη σύντομη ιστορία του μέσα σε ένα περιβάλλον ανθρώπων με ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία, σε ένα περιβάλλον έντονα έγχρωμο και εκφραστικό.

Εύχομαι σε όλους τους μουσικούς που παίζουν στους αθηναϊκούς δρόμους να ζήσουν μια ανάλογη περιπέτεια, και –γιατί όχι;– εύχομαι και σε όλους μας, όπως σε ένα μιούζικαλ, ένα ωραίο αθηναϊκό απόγευμα να τραγουδήσουμε μαζί, τυχαίοι και άγνωστοι, σε μια οποιαδήποτε πλατεία της πόλης ένα υπέροχο τραγούδι.