Το 2018 διακρίθηκε στις Ακροάσεις Ελλήνων Αρχιμουσικών της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και, σχεδόν 3 χρόνια αργότερα, θα ανέβει στο πόντιουμ της πρώτης Ορχήστρας της χώρας για τη συναυλία «Σολίστ της ΚΟΑ – Από ασυνήθιστα σε ανεκτίμητα έργα» (στις 23 Ιανουαρίου). Ο λόγος για τον ραγδαία ανερχόμενο αρχιμουσικό, Ρωμανό Παπάζογλου, ο οποίος μιλά για τα πρώτα του βήματα στη μουσική, την εντυπωσιακή του πορεία, αλλά και τη νέα συναυλιακή πραγματικότητα, που διαμορφώνεται λόγω πανδημίας.
Γεννηθήκατε και μεγαλώσατε στη Βιέννη. H πλούσια παράδοση της πόλης στην κλασική μουσική έπαιξε ρόλο στο να ξεκινήσετε μαθήματα;
Στη Βιέννη είχα έντονα και ποικίλα ακούσματα κλασικής μουσικής, που μου έδωσαν τις βάσεις της μουσικής μου παιδείας αλλά βασικό ρόλο στο να ξεκινήσω μουσικές σπουδές έπαιξε η οικογένειά μου, καθώς οι δύο μου γονείς είναι επαγγελματίες μουσικοί.
Οι γονείς σας ενθάρρυναν την ενασχόλησή σας με τη μουσική;
Φυσικά, από εκείνους απέκτησα τις πρώτες γνώσεις.
Επιλέξατε να ξεκινήσετε με σπουδές στο τραγούδι και στο βιολί; Σε ποια ηλικία;
Σε ηλικία 6 ετών ξεκίνησα τις μουσικές μου σπουδές στην Παιδική Χορωδία της Βιέννης όπου διδάχτηκα τραγούδι, μουσική θεωρία, και βιολί.
Το βιολί είναι βασικό όργανο σε μια συμφωνική ορχήστρα. Ποιες οι δυνατότητές και οι δυσκολίες του σύμφωνα με την εμπειρία σας;
Είναι ένα όργανο με πάρα πολλές δυνατότητες έκφρασης και παράλληλα ιδιαίτερα απαιτητικό ως προς την τεχνική του κατάκτηση.
Έχετε κάποια δυνατή ανάμνηση (κάποιο συγκινητικό ή αστείο περιστατικό) από τη συμμετοχή σας στην παιδική Χορωδία της Βιέννης; Υπήρξε σημαντική η εμπειρία συμμετοχής σε ένα πολυάριθμο σύνολο όπως η Χορωδία, για την εξέλιξή σας όχι μόνο ως μουσικό αλλά και ως χαρακτήρα;
Στο πλαίσιο της παιδικής Χορωδίας είχα την ευκαιρία να διδαχθώ πολλά και διαφορετικά μαθήματα και να κάνω μουσική με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους π.χ. τραγουδώντας, παίζοντας βιολί, μουσική δωματίου χωρίς να επικεντρωθώ σε κάποιο συγκεκριμένο μουσικό όργανο, κάτι το οποίο με οδήγησε να δω τη μουσική σφαιρικά. Ιδιαίτερα σημαντική και συγκινητική στιγμή ήταν για μένα όταν επέστρεψα μετά από πολλά χρόνια ως συνεργάτης πλέον της παιδικής Χορωδίας, καθώς ζωντάνεψαν έντονες αναμνήσεις από τα παιδικά μου χρόνια εκεί.
Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι ακολουθήσατε αντίστροφη πορεία σε σχέση με συναδέλφους σας, επιλέγοντας να σπουδάσετε – σε προπτυχιακό επίπεδο – όχι στη Βιέννη όπου ζήσατε ως παιδί, αλλά στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Γιατί αυτή η επιλογή;
Σε ηλικία 9 ετών ήρθα στην Ελλάδα με την οικογένειά μου γι’ αυτό ακολούθησα το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και μετά επέστρεψα στη Βιέννη ως φοιτητής.
Στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας σπουδάσατε πιάνο. Μήπως γιατί είχατε στο μυαλό σας τη Διεύθυνση Ορχήστρας, όπου το πιάνο βοηθά τη μελέτη;
Ξεκίνησα με βιολί. Αργότερα, έχοντας ως απώτερο σκοπό να ασχοληθώ με τη διεύθυνση ορχήστρας, επέλεξα το πιάνο και έγινε το κύριο μουσικό μου όργανο.
Πότε και γιατί επιλέξατε να στραφείτε στη Διεύθυνση Ορχήστρας;
Δεν γνωρίζω ακριβώς. Από παιδί χρησιμοποιούσα σπαγγέτι για να διευθύνω στο σπίτι μου. Από μικρή ηλικία με γοήτευε ο ήχος της συμφωνικής ορχήστρας όπως και το πλούσιο συμφωνικό και οπερατικό ρεπερτόριο. Αργότερα εκτίμησα το γεγονός ότι ως αρχιμουσικός έχω την ευκαιρία να ασχοληθώ και να εμβαθύνω πάνω στην ερμηνεία και την ανάλυση των έργων .
Ποιοι καθηγητές θεωρείτε ότι ήταν ιδιαίτερα σημαντικοί για την πορεία σας; Τι θυμάστε από τα διδάγματά τους;
Είχα την ευκαιρία να γνωρίσω πολλούς και σπουδαίους μουσικούς-καθηγητές που θεωρώ ότι ο κάθε ένας από αυτούς μου έμαθε κάτι σημαντικό. Η μουσική είναι κάτι που δεν περιορίζεται στις διδακτικές αίθουσες. Μπορώ να πω ότι έχω μάθει εξίσου πολλά και σημαντικά πράγματα παρατηρώντας σπουδαίους μουσικούς που δεν έχω γνωρίσει προσωπικά π.χ. παρακολουθώντας μια πρόβα ορχήστρας, μια συναυλία ή ακούγοντας ηχογραφήσεις. Όταν σπούδαζα στη Βιέννη πήγαινα κάθε εβδομάδα και παρακολουθούσα τις πρόβες της φιλαρμονικής της Βιέννης. Εκεί, είχα την ευκαιρία να δω τους μεγαλύτερους αρχιμουσικούς της εποχής μας και να μαθαίνω παρατηρώντας τους.
Τι θα θέλατε να περάσετε στους δικούς σας μαθητές από το απόσταγμα της μέχρι τώρα γνώσης σας;
Εφόσον αγαπούν αυτό που κάνουν, να εκτίθενται όσο μπορούν σε περισσότερα μουσικά ερεθίσματα, να καλλιεργήσουν τη μουσική τους περιέργεια και να είναι ανοιχτοί σε διαφορετικές μουσικές εμπειρίες.
Από το 2007 συνεχίζετε τις σπουδές σας και ζείτε μόνιμα στη Βιέννη. Θεωρείτε ότι η Ελλάδα έχει όρια ως προς τα εφόδια, αλλά και τις ευκαιρίες, που μπορεί να δοθούν σε έναν (αρχι)μουσικό, που φιλοδοξεί να κάνει διεθνή καριέρα;
Θεωρώ ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα που δίνει ευκαιρίες και δυνατότητες σε νέους μουσικούς να ασχοληθούν με τη μουσική. Παρόλο αυτά κάθε χώρα έχει τα όριά της και είναι σημαντικό να εκτίθεται κανείς σε περιβάλλοντα άλλων χωρών αποκτώντας νέες και διαφορετικές εμπειρίες.
Έχετε ήδη συνεργαστεί με σημαντικές Ορχήστρες, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρώπη. Πότε χαρακτηρίζετε μια συνεργασία ως επιτυχημένη;
Όταν όλοι οι συμμετέχοντες συνεργάζονται αρμονικά και παράγουν ένα αυθεντικό αποτέλεσμα.
Με ποιον τρόπο προσεγγίζετε τους μουσικούς; Υπάρχουν παγιωμένα βήματα;
Σε καμία περίπτωση δεν υπάρχουν παγιωμένα βήματα. Όπως κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός έτσι και η κάθε ορχήστρα έχει το χαρακτήρα της και χρειάζεται διαφορετική προσέγγιση.
Τον Νοέμβριο του 2019 διευθύνατε την Ορχήστρα στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Πες το πρέστο με μαέστρο», που παρουσιάστηκε σε μαθητές του Δήμου Βάρης- Βούλας- Βουλιαγμένης. Ποιες οι προκλήσεις όταν απευθύνεστε σε τόσο νεαρά αλλά και απαίδευτα «αυτιά»;
Τα παιδιά ίσως είναι οι καλύτεροι ακροατές, καθώς έρχονται χωρίς προκαταλήψεις να ακούσουν και αντιδρούν αυθόρμητα και με ειλικρίνεια σε αυτό που ακούνε.
Η συναυλία της 23ης Ιανουαρίου «Σολίστ της ΚΟΑ. Από ασυνήθιστα σε ανεκτίμητα έργα», όπου θα διευθύνετε την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, θα μαγνητοσκοπηθεί και θα μεταδοθεί διαδικτυακά. Πώς αισθάνεστε για αυτή τη διαφορετική συναυλιακή εμπειρία; Θα σας λείψει η χημεία του κοινού;
Σίγουρα είναι κάτι διαφορετικό και μας λείπει η επικοινωνία με το κοινό, η χημεία μαζί του και το χειροκρότημά του. Παρόλα αυτά χαίρομαι που κάτω από αυτές τις δύσκολες συνθήκες συνεχίζουμε να κάνουμε μουσική και να την παρουσιάζουμε διαδικτυακά στον κόσμο. Εύχομαι σύντομα να κάνουμε και πάλι συναυλίες με κοινό.
Ποια η άποψή σας για τις μαγνητοσκοπημένες συναυλίες, που έχουν έρθει να δώσουν τη λύση κατά την περίοδο της πανδημίας; Τις παρακολουθείτε;
Είναι σημαντική η δυνατότητα που δίνεται μέσα από το διαδίκτυο να παρακολουθήσει κανείς συναυλίες. Οι μαγνητοσκοπημένες συναυλίες μας δίνουν τη δυνατότητα να απευθυνθούμε σε ένα ευρύτερο κοινό, χωρίς γεωγραφικούς και χρονικούς περιορισμούς, με εύκολη και άμεση πρόσβαση σε όποιον το επιθυμεί. Βεβαίως παρακολουθώ κι εγώ και κατά τη διάρκεια της καραντίνας είχα τον χρόνο να παρακολουθήσω αρκετές.
Ανήκετε στη γενιά που μεγάλωσε εντός της «έκρηξης» του διαδικτύου. Ποια η σχέση σας με το ίντερνετ; Εχθρός ή φίλος;
Ούτε εχθρός ούτε φίλος, το ίντερνετ είναι ένα εργαλείο και η χρήση του εξαρτάται πάντα από τον άνθρωπο. Εύχομαι να έχουμε τη σύνεση, έτσι ώστε να το χρησιμοποιούμε προς όφελός μας.
