Κάτω από τους δίδυμους λόφους της Ερμούπολης, δυο εκκλησιές, ο Σαν Τζώρτζης κι η Ανάσταση, γίνονται μάρτυρες ενός «διπλού γάμου». Γεύσεις από τη δύση συναντιούνται με ανατολίτικες επιρροές, το λιτό φαγητό της φτώχειας βγαλμένο από τ’ αγροτόσπιτα κι οι μερακλίδικες ρεμπετολιχουδιές της Άνω Σύρας κοιτάνε ευθέως στα μάτια την πλούσια και περίπλοκη γαστρονομία των αρχοντικών που συντελείται σε λουσάτες κουζίνες στις μεγαλεπίβολες επαύλεις των εύπορων αστών.
Είναι πολυσχιδής η γαστρονομία που οικοδομήθηκε στη Σύρα στη διάρκεια των τελευταίων αιώνων ως αποτέλεσμα της πλούσιας ιστορίας της. Η γοητεία του τοπίου της σαν μαγνήτης συγκέντρωσε ετερόκλητους ανθρώπους, διαφορετικές κουλτούρες και λαούς, που αγάπησαν το νησί και το ‘νιωσαν σπίτι τους. Ο καθένας έφερε μαζί τις συνήθειες, τους τρόπους, τα τεχνάσματά του, τη δική του κατσαρόλα. Κουβεντιάζοντας και συντρώγοντας με Συριανούς διαφορετικών καταγωγών και προελεύσεων, αισθάνεσαι πόσο απέχουν τα κοινά τους βιώματα. Δρόμοι που διασταυρώνονται σε μια ηλιόλουστη πρώτη ύλη από έναν τόπο με αναβροχιές, αρμυρή γη, δριμείς βοριάδες κι ασυνεπή θάλασσα.
Ανοιχτό βιβλίο οι κατσαρόλες των Συριανών, μπορεί κανείς να «διαβάσει» όλη την ιστορία του τόπου και να γευτεί ανάκατες τις επιρροές. Λέγεται πως το 1828, εκδόθηκε από το τυπογραφείο της Ερμούπολης, το πρώτο βιβλίο γαστρονομίας, μια μετάφραση από τα ιταλικά στα ελληνικά, του γιατρού Π. Ζωντανού. Στο ίδιο τραπέζι με το τιριτιτίμ – μια κλασική αιγαιοπελαγίτικη φρουτάλια -, συνυπάρχουν σαλιάγκοι γιαχνί, πηχτές των χοιροσφαγίων, κι η σπεσιαλιτέ του τόπου, το μικρό φτερωτό κυνήγι, όπως μπεκάτσες, πιτσούνια κι ορτύκια, αλλά και γκαλαντίνες, εσκαλόπ, σαλμί, τερίνες. Ο Εμμανουήλ Ροΐδης στην «Ψυχολογία Συριανού συζύγου» αναφέρεται σε γαριδόσουπες, ραβιόλια, capon magro, συναγρίδες με αρωματικά βότανα μέσα σε ζουμί από άγουρα πορτοκάλια, κι από την άλλη στη «Μεγάλη Χίμαιρα» του Μ. Καραγάτση, στο Επισκοπειό, στο τραπέζι του καλοσωρίσματος του γιού από την Αθήνα, παρελαύνουν τα αγαπημένα του φαγητά: «…πιλάφι με συκωτάκια πουλιών, κοτόπουλο με άσπρη σάλτσα καβουρδιστή, μαρουλοσαλάτα αρωματισμένη μόλις με σκόρδο και πασπαλισμένη με ροκφόρ, και γλυκό με σοκολάτα και σαντιγί».
Παράλληλα με τα πλουσιοπάροχα και τα δυτικότροπα, ως κορωνίδα της ντόπιας κουζίνας, η δωρική αιγαιοπελαγίτικη γαστρονομία περιλαμβάνει: λιαστές ντομάτες τηγανητές με κουρκούτι, αετόπιτες και γιαχνιστοί αμπελοκορφάδες, λαδολεμονάτα βλαστάρια και πασπαλάδες με μάραθο κι αμπελοφάσουλα, τιριτιτίμ κολοκυθένιο και λαχανιά με χοιρινό, αλλά και κοκκινιστά φαγάκια κουκισμένα γενναιόδωρα με ζάχαρη.
Σε όλη τη διάρκεια του φεστιβάλ
Τα 17 εστιατόρια του δικτύου Aegean Cuisine στην Ερμούπολη και τα χωριά του νησιού θα προσφέρουν παράλληλα με τα μενού τους καθ’ όλη τη διάρκεια του τριημέρου ειδικά μενού με πιάτα που εμπνέονται από τη γαστρονομική παράδοση της Σύρου.
Τα μέλη της Λέσχης Φωτογραφίας-Κινηματογράφου Σύρου αποτυπώνουν τη γαστρονομική κουλτούρα της Σύρου σε μια έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Φάτε μάτια Σύρο» που θα φιλοξενείται στην κεντρική είσοδο του Δημαρχιακού Μεγάρου (ωράριο λειτουργίας του Δήμου Σύρου-Ερμούπολης).
Στο πλαίσιο του φεστιβάλ εντάσσεται και η έκθεση για την ιστορία του συριανού λουκουμιού στο Βιομηχανικό Μουσείο (καθημερινές 10:00-15:30, Σάββατο 10:00-15:30 & 18:00-20:00, Κυριακή 10:00-15:00).
Μια ομάδα έγκριτων δημοσιογράφων οινο-γαστρονομίας και ειδικών του χώρου θα φιλοξενηθεί στο νησί προκειμένου να παρακολουθήσουν μέσα από ειδικά διαμορφωμένο πρόγραμμα το τριήμερο φεστιβάλ και να γίνουν πρέσβεις του «Syros GrEATings».
Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου
Το απόγευμα του Σαββάτου από τις 17:00 έως τις 21:30, ο θερινός κινηματογράφος «Παλλάς», ο χώρος που άλλοτε στέγαζε την «Αγορά της Ερμούπολης», μεταμορφώνεται για να υποδεχθεί live μαγειρέματα και έκθεση τοπικών προϊόντων. Οι chefs των εστιατορίων του δικτύου Aegean Cuisine στη Σύρο αλλά και guest chefs μαγειρεύουν συριανή κουζίνα για το κοινό και οι τοπικοί παραγωγοί παρουσιάζουν τα προϊόντα τους. Ορισμένες από τις παραγωγικές μονάδες θα δέχονται επισκέψεις κατόπιν συνεννόησης.
Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου
Την τελευταία ημέρα του φεστιβάλ, θα πραγματοποιηθεί η παρουσίαση του ελληνικού πρωινού της Σύρου στο κυλικείο του Δημαρχιακού Μεγάρου, σε μια εκδήλωση η οποία θα μαγνητοσκοπηθεί ώστε να είναι διαθέσιμη προς παρακολούθηση από το ευρύ κοινό και όλους τους ενδιαφερόμενους.
