Η ομαδική έκθεση με τίτλο ”Womanhoods” φιλοξενείται από τις 10 έως τις 27 Ιουνίου στο Noucmas. Έξι θηλυκά αφηγήματα συνθέτουν ένα κοινό έδαφος βιωμάτων και επανεξετάζουν την κατάσταση του να είσαι γυναίκα.
Ποια η σχέση του φύλου με το σώμα; Είναι το κορμί μας δοχείο ταυτότητας ή/και αναπόσπαστο κομμάτι του εαυτού; Πώς μετασχηματίζεται το σώμα; Ποια είναι τα όρια του; Το δέρμα; Ο χρόνος; Η μνήμη; Η σκέψη μέσω του χεριού; Οι επαναλαμβανόμενες αυτοματοποιημένες κινήσεις; Πώς ερμηνεύονται οι παραδόσεις που έχουν σχηματίσει τον γυναικείο έμφυλο ρόλο;
Οι καλλιτέχνιδες Αφροδίτη Αναστοπούλου, Βίκυ Βασιλείου, Λουίζα Βραδή, Σεβαστιάνα Κωνστάκη, Κατερίνα Σαμαρά και Αλεξία Ψαραδέλη, παρουσιάζουν έξι προσεγγίσεις, η κάθε μία με διαφορετική αφετηρία, οι οποίες γίνονται απτές μέσα από κλωστές, νήματα, υφάσματα και εικόνες. Υλικά που παραδοσιακά συνδέθηκαν με τη θηλυκότητα και τον περιορισμό της γυναικείας δραστηριότητας στα όρια του οίκου. Παρόλα αυτά, η ατομική ή συλλογική—κατά ομάδες—χειρωναξία χρησιμοποιούνταν και ως καταφύγιο, τρόπος σιωπηλής αντίστασης μέσα σε ένα πατριαρχικό περιβάλλον.
Η έκθεση ”Womanhoods” γίνεται τόπος επανοικειοποίησης αυτών των επονομαζόμενων «γυναικείων» τεχνικών προκειμένου να αφηγηθούμε και να επανερμηνεύσουμε την πολυπλοκότητα και τις πολλαπλότητες της θηλυκότητας.
ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ ΕΡΓΩΝ
Τα έργα ”Medusa” και ”Shame Masks” της Αφροδίτης Αναστοπούλου εμπνέονται από δύο διαφορετικές «συμπεριφορές» που συναντάμε στο δημόσιο χώρο. Η ”Medusa” αποτελεί ένα χιουμοριστικό υπονοούμενο σε μία κατάσταση την οποία οι γυναίκες αντιμετωπίζουν πολύ συχνά στο δημόσιο χώρο, το ”catcalling”. Ανεξαρτήτως ενδυμασίας, ηλικίας, ιδιότητας πέραν του γεγονότος ότι για κάποια ανδρικά μάτια αποτελούν ένα γυναικείο σώμα στο οπτικό τους πεδίο, πολλοί άνδρες αντιδρούν μέσω σχολίων ή σωματικών επιδείξεων του γενετήσιου φύλου τους. Μιμούμενο αυτή τη συμπεριφορά, το ”Μedusa” θα κινηθεί με τον ίδιο τρόπο. Δηλαδή, όποιος το πλησιάζει αυτό «ανασηκώνεται», στρέφοντας προς το θεατή τους πλεκτούς φαλλούς του. Ο τίτλος αναφέρεται στη μυθική Μέδουσα η οποία σύμφωνα με το μύθο βιάστηκε από τον Ποσειδώνα στο ιερό της Αθηνάς «εξαιτίας» της ομορφιάς της και η Αθηνά για να την τιμωρήσει την μεταμόρφωσε στο γνωστό μυθικό τέρας. Αντίστοιχα, οι ”Shame masks” εμπνεύστηκαν από την υποχρεωτική χρήση μασκών κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 και των «μασκών ντροπής», ένα είδος τιμωρίας που χρησιμοποιούνταν για τον περιορισμό της κακής κοινωνικής συμπεριφοράς κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα.
Το έργο «Προικώα» της Βίκυς Βασιλείου αναφέρεται στην προετοιμασία της γυναίκας για τον επικείμενο γάμο της, ο οποίος αντιμετωπίζεται ως αυτοσκοπός. Η προίκα ήταν αιτία γάμου, καθώς η απουσία της καθιστούσε την κόρη ανίκανη να νυμφευθεί, γεγονός ιδιαίτερα ταπεινωτικό. Αποτελεί σύμβολο που εμπεριέχει μεγάλο συναισθηματικό φορτίο καταλήγοντας σε κοινωνική αναγκαιότητα αφού οι γυναίκες δεν είχαν πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Το υφαντό προσιδιάζει σε αρμαθιά με χρυσά νομίσματα- έθιμο γάμου- όμως είναι υφασμένο από ευτελές υλικό -φυσικό μαλλί- κάνοντας αναφορά στην αγοραπωλησία της γυναίκας και στα οικονομικά συμφέροντα της υπογραφής προικοσύμφωνου, στο οποίο η ίδια δεν είχε δικαίωμα συμμετοχής.
Το υφαντό έργο της Λουίζας Βραδή ”Terra Incognita” αποτελεί ένα κομμάτι ενός συνόλου δουλειάς γύρω από την έννοια της περιπλάνησης. Το έργο έχει ως αφετηρία μια προσωπική αφήγηση, καθώς οι χαρτογραφημένες διαδρομές απεικονίζουν τις πορείες των προγόνων της δημιουργού από τους τόπους γεννήσεως τους μέχρι την συνάντησή τους. Η δημιουργία του κεντήματος εξάλλου έγινε με την συμβολή μιας από αυτούς τους ανθρώπους. Η κλωστή εμφανίζεται ως ένα μέσο άρρηκτα συνδεδεμένο με την γυναικεία παράδοση και την οικιακή ζωή. Τα ίχνη των μονοπατιών δημιουργούν τόσο ένα μικρόκοσμο όσο και σε ένα μακρόκοσμο, καθώς η εικαστικός χρησιμοποιεί την πορεία ως μέσο εξερεύνησης εννοιών όπως η ταυτότητα βάσει της προέλευσης, το διαγενεακό τραύμα και η αέναη μετακίνηση στον κόσμο και τη ζωή.
Το σύμπλεγμα ”Against the Adventures of the Middle Class: #1 Woman Torso, #2 ca 7pm, #3 ca 12am” της Σεβαστιάνας Κωνστάκη συντίθεται από ένα φορέσιμο ψυχο-πλεκτικό γλυπτό και δύο κολλάζ. Η πλέξη των έργων—τριών διαστάσεων στο γλυπτό και δύο διαστάσεων στα κολλάζ—δομεί μία οικεία πρακτική επαναπροσδιορισμού και εξιστόρησης του σώματος, χειραφέτησης της σεξουαλικότητας και μεταστροφής (détournement) της πορνογραφικής κουλτούρας. Η κλωστή χρησιμοποιείται σαν θηλυκό αρχέτυπο υλικότητας, ανακατασκευάζοντας το σώμα ως «επιθυμητική μηχανή». Μπορούμε να αντιληφθούμε το κορμί ως ”Cabinet de curiosités”, ως μία διαρκώς επανασυναρμολογούμενη σύνθεση ύλης και συναισθήματος• κι αν ναι, πώς; Η εγκατάσταση της Κωνστάκη αποτελεί ωδή στο πολύτιμο τέρας• μία γυναικεία μετα-ανάγνωση όλων αυτών που η Ελληνική κοινωνία μας έμαθε να αναγνωρίζουμε ως «προφανή», ως «ανήθικα» και κορμικά «κολάσιμα».
Το έργο «Είμαι γεμάτη στΟργή», της Κατερίνας Σαμαρά, εμπνέεται από το φεμινιστικό σύνθημα και γίνεται ένα με τον χώρο και τον χρόνο της έκθεσης καθώς αποτελεί μια εφήμερη εγκατάσταση. Φτιαγμένη εξ ολοκλήρου από κλωστές DMC για κέντημα και καρφιά, η εγκατάσταση «στοιχειώνει» τον χώρο, του δίνει χρώμα και απευθύνει το ειρωνικό της μήνυμα στον θεατή μέσω ενός υλικού που τόσα χρόνια εξυπηρετεί τόσο την γυναικεία δημιουργικότητα όσο και τα κοινωνικά πρέπει που απαιτούσαν από τις νέες γυναίκες να διαθέτουν προίκα, να ξέρουν να ράβουν και να κεντάνε, ώστε να θεωρούνται προκομένες και άρα καλές νύφες, μητέρες που «κατασκευάζουν» τις επόμενες γενιές.
Το έργο ”Snake jackets” της Αλεξίας Ψαραδέλη εμπνευσμένο από τα «Κύματα» της Virginia Woolf που παρουσιάζουν έξι χαρακτήρες που παλεύουν με το θάνατο ενός αγαπημένου φίλου. Η Woolf μέσα από έξι μονολόγους, αποκαλύπτει τις πιο βαθιές, εσωτερικές σκέψεις του κάθε ήρωα. Έχοντας ταυτιστεί με τη Rhoda, έναν από τους χαρακτήρες, η εικαστικός οικειοποιείται τις σκέψεις της και τους δίνει μια χωρική ύπαρξη μέσα από γλυπτά και σχέδια. Η Rhoda αυτοκτονεί προς το τέλος του διηγήματος. Θέλοντας να εικονοποιήσει το κενό που αφήνει πίσω της αλλά και την πορεία της προς αυτήν την απόφαση, η Αλεξία δημιουργεί δυο γλυπτά, αισθητικώς παρόμοια με τα πουκάμισα φιδιών που αφήνουν πίσω τους όταν αλλάζουν δέρμα. Αφιερωμένα στη Rhoda.
